Op weg naar Santiago de Compostela

Beste familie en vrienden,

Met dit  reisblog wil ik mijn ervaringen met jullie delen over de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela in Noord-Spanje. De wandeltocht heb ik samen met Jan Tomasowa uit Amsterdam gedaan. Jan heeft het initiatief genomen en mij gevraagd om mee te doen. Na me te hebben verdiept in de geschiedenis van deze spirituele wandeltocht leek het mij spannend en uitdagend om mee te doen aan deze eeuwenoude bekende pelgrimstocht. Het is begonnen in het jaar 816. Toen ontstond de mythe dat de apostel Jacobus begraven is op een grafheuvel in Santiago de Compostela. Sindsdien hebben duizenden pelgrims vanuit alle uithoeken van de wereld als een soort bedevaart de tocht naar Santiago de Compostela gemaakt.  Over onze ervaringenen onze pelgrimstocht wil ik jullie deelgenoot maken.

 

 

Historische achtergrond

De apostel Jacobus predikte na Jezus’ dood het evangelie in Palestina, met name in Samaria en Judea en volgens de overlevering later ook in Spanje. Van hieruit keerde hij terug naar Jeruzalem, waar hij op bevel van koning Agrippa 1 gevangen genomen werd. Korte tijd later, omstreeks het jaar 44, stierf hij hier als eerste van de apostelen de marteldood.
Wonderbaarlijk zijn de verhalen die vervolgens vertellen van de overbrenging van zijn lichaam naar de Galicische kust van Spanje, waar het begraven werd en gedurende lange tijd totaal vergeten. Eeuwen gaan voorbij, waarna pas in het jaar 811 of 813, zo vertelt de legende, zijn stoffelijk resten aangetroffen worden op een oud Romeins grafveld met de naam Campus Stellae, een plaats waar een schitterende ster de vinders van het graf naar toe had geleid.
De vondst van zijn graf heeft grote gevolgen. Ter plekke wordt een bedehuis gebouwd waaromheen zich een snel groeiende christengemeenschap vestigt die zich met de zorg ervan belast. Al snel blijkt er behoefte te bestaan aan een grotere kerk en korte tijd later prijken er op dezelfde plaats drie. Zo wordt de kiem gelegd voor een nieuwe stad, een plaats die onder de naam Santiago de Compostela de geschiedenis zal ingaan.
Bron: “Praktisch pelgrimeren naar Santiago de Compostela” (3e, herziene en uitgebreide druk, 2007, uitgegeven door het Nederlands Genootschap van Sint Jacob)

 
Klik hier voor een uitgebreid fotoverslag
van onze Pelgrimstocht naar Santiago de Compostela.

Voorbereidingen in Nederland

 Hierbij een kort (foto) verslag van onze gezamenlijke wandeltochten dit jaar in Nederland.

Onze eerste training met rugzak was de wandeltocht langs de spoorlijn Ede-Wageningen naar station Arnhem, een afstand van 22 km. Helaas hebben we hier geen foto’s van. Een mooie wandeling met wat glooiingen in een prachtig bosrijk landschap. Aan het eind waren we door vermoeidheid weinig spraakzaam. Gelukkig hebben we voor de terugweg, maar de trein naar Ede-Wageningen genomen.

De tocht van Valkenburg naar Slenaken door het schitterend landschap van Zuid-Limburg een afstand van ca 20 km werden we vergezeld door Ed Hermsen en Dolly de vrouw van Jan. Heel bijzonder waren de vergezichten, het karakteristieke landschap en de stilte.

Op 28, 29, en 30 juli 2009 hebben we als training en als testcase een driedaagse tocht gemaakt.
De eerste dag Wolfheze-Westerbouwing-Wolfheze een historische route(Airborneroute ) over een afstand van 18 km hebben Jan, Dolly en ik door een gevarieerd landschap afgelegd.
Hoogtepunten waren het parcours dwars door de golfbanen van Heelsum en het uitzicht op de Rijn vanuit het paviljoen van Partycenrum Westerbouwing.

De tweede dag vertrokken we vanuit het centrum van Wageningen langs de uiterwaarden richting Heelsum. In Heelsum hebben we bij Ed Hermsen heerlijk koffie gedronken en gebak gegeten. Interessant was dat Ed foto;s liet zien van o.a. een mangroveproject in Suriname, waarin hij een bijdrage levert.
Een ander hoogtepunt was een historische grafheuvel in de bossen van Bennekom.
Eindbestemming was station Ede-Wageningen. De afstand die we afgelegd hebben was 22 km.
In Barneveld hebben we als afsluiting bij Nelly Tomasoa de zus van Jan heerlijk gado2 gegeten.

De derde dag gingen Jan en ik zonder Dolly op pad. De route was Rhenen de Grebbeberg op richting Veenendaal. Ook hier mooie vergezichten met uitzicht op Veenendaal en Ede. Voor het eerst hebben we ook als test een siesta gehouden. Zie hiernaast een foto van Jan als schone slaper. Aan het eind van de tocht hebben we regen gehad, een goede test voor onze rugzak capuchons. De beoogde route hebben we niet kunnen volgen omdat we de verkeerde route volgden. Uiteindelijk toch nog 17 km afgelegd.

Onze conclusie is dat we de trainingen goed hebben doorstaan, zonder blaren maar met wel wat lichte pijntjes.Volgens ons zijn we fysiek en mentaal er klaar voor om de tocht van Roncevalles naar Santiago de Compostella over een afstand van 800 km te maken.

Vertrek vanuit Schiphol - Pau (Frankrijk) 10 augustus 20009

Maandag 10 auugustus om 4 uur vroeg in de ochtend met Mark als chauffeur richting Schiphol vertrokken. Amper geslapen. Zondagavond kwamen Mark, Lilian en haar vriend Nick nog langs om afscheid te nemen. Lieve cadeau’s gekregen. Op Schiphol stonden Jan, Dolly, Andjela de zus van Dolly en natuurlijk Amarissa en Inanue de kinderen van Jan en Dolly ons op te wachten. Jan had een welkomstrituuel voorbereid Het omhangen van de Jacobschelp was de officiele start van onze pelgrimstocht naar Santiago de Compostella. Om half zeven gingen we begeleid door de afscheidsdelegatie naar de incheckbalie.

Na een voorspoedige vlucht, het gesnurk van mijn metgezel daargelaten, landen we onder de hoede van Transavia in Franrijk op het vliegveld van Pau. De eerste contacten werden direct gelegd met Irene en Jaap. Irene ging op eigen houtje de bergen in, richting Lourdes. Jaap komt speciaal een week zijn moeder begeleiden voor de tocht naar Santiago. Zij heeft speciaal voor deze tocht een Sabbatical Leave genomen van 6 maanden. Ze is nu al 4 maanden onderweg vanuit Nederland.

Vanuit Pau hebben we samen met Jaap de trein genomen richting St Jean Pied de Port. Omdat er geen openbaar vervoer was richting Ronccevalles, onze eerste startplaats, hebben we besloten om in een goed hotel te slapen. Een andere reden is dat we besloten hebben om toch de zwaarste etappe van de hele pelgrimstocht te lopen en dat het zaak is om goed uitgerust de volgende morgen aan de start te verschijnen.

St Jean Pied de Port- Roncevalles 11 augustus 2009

De eerste etappe zouden we starten vanaf Roncevalles in Spanje. Omdat er geen openbaar vervoer was. hebben we toch maar besloten om de eerste etappe van St Jean Pied de Port in Frankrijk over de Pyreneen heen naar het Spaanse Roncevalles te lopen. Deze route is een van de zwaarste etappes. Het gaat over een hoogte van 1400 meter en heeft een lengte van 30 km. We hebben er meer dan 13 uur over gedaan. Komt ook omdat we in het begin een verkeerde route hebben genomen. Het was een drukke en gevaarlijke route met veel autoverkeer en heel veel haarspeldbochten. Onderweg hebben we niet veel lopers gezien, maar wel veel fietsers.De meeste lopers kiezen voor de Franse route die korter is, ca 24 km. In al onze onschuld hebben we gekozen voor de langere, maar wel meest begaanbare route, de Napoleonroute. Het zijn voornamelijk Spanjaarden en veel Italianen die we onderweg zagen. De meeste Nederlanders kiezen er voor om in de de lente, nazomer of winter te lopen.

Met zingen (Oleh sio) en heel veel Molukse slappe humor hebben we ons op de been gehouden. De top van berg hebben we in de wolken bereikt. Een aparte gebeurtenis als je een kerk ziet opdoemen met een kruis. Wat ook heel bijzonder was dat we overal water van de berg hoort stromen. De vergezichten waren fantastisch. We hebben wel een prestatie moeten leveren. Maar het was ook heel erg zwaar. Wonderwel hadden we beiden geen last van blaren of lichamelijke ongemakken, maar was heel erg vermoeiend.. Tot overmaat van ramp konden we in Roncevalles geen slaapplaats vinden, omdat we heel laat binnen (21.15 uur) kwamen.

Gelukkig kon iemand van een van de hotels voor ons een hostal in Espinal regelen. Ongeveer 4 kilometer verderop. We werden door een van de personeelsleden door een busje opgehaald. Onderweg werden we ook nog door de Guardia Civil met getrokken stenguns aangehouden. De reden is dat we in Baskenland zaten, waar de Eta (Onafhankelijkheidsbeweging Baskenland) nog actief is. De hostal was vrij nieuw en de tweepersoons-kamers zagen er goed uit. Na een warme douche hebben we onszelf getrakteerd op een heerlijke maaltijd. Achteraf bleken het varkenspoten te zijn. Jan kwam in gewetensnood omdat hij Dolly heeft beloofd geen varkensvlees meer te eten. Na 36 jaar is het er toch nog van gekomen.

 Onze eerste berichten hebben we per mail en via de weblog door middel van de kleine laptop van Jan verzonden. Wel handig, vooral als er internet en WIFI aanwezig is. Verder hebben we besloten om een deel van onze bagage (bij elkaar 10 kilo) naar Nederland terug te sturen. Dit betekent dat we woensdag 12 augustus een vrije dag namen om dat te regelen. De dichtstbijzijnde postkantoor waar je een pakket naar Nederland kan verzenden was 38 km verder in Villava. Er was geen openbaar vervoer van Espinal naar Villava. We moesten noodgedwongen een taxi nemen. Na de zware inspanningen van de vorige dag kwam een vrije dag ons dan ook goed van pas.

Onderweg tijdens de zware tocht van St Jean Pied de Port naar Roncevalles moest ik denken aan het prachtige gedicht wat ik van Saar en Chris heb gekregen met als titel : Een reiszegen. Een mooie leiddraad voor onze tocht naar Santiago de Compostella.

Saar en Chris heel erg bedankt en inspirerend. De fles witte wijn houden we even koel tot na mijn terugkomst eind september.

Een reiszegen

Laat God je onafscheidelijk vergezellen
En je begeleiden op al je wegen;
Laat Christus de staf zijn in je hand
En de richting van elke voetstap;
Laat de Geest voor je zijn
Als een wind in de rug.
Die je brengt op wegen van vrede
Wees gezegend, ga met God, a Dieu !

Espinal-Zubiri 13 augustus 2009

Voor de tweede nacht in Espinal hebben we als slaapplaats een goedkopere pension (Rural) kunnen vinden( 15 euro per persoon). Een familie bedrijf gerund door 2 zusters dat al 300 jaar bestaat. Eeuwenlang hebben hier pelgrims op weg naar Santiago de nacht doorgebracht. De kamers, meubilair en de badkamers waren nog heel erg authentiek.

In de ochtend van 13 augustus hebben we bij het ontbijt kennis gemaakt met Erica , een verpleegkundige uit Canada. Zij loopt een gedeelte van de Camino (pelgrimstocht) van Espinal naar Zubiri en van Zubiri naar Pamplona. Veel mensen doen dat op deze manier, door ieder jaar een aantal etappes te doen . Behalve als je een pensionada bent, zoals wij dan heb je alle tijd van de wereld. Zo maak je interessante ontmoetingen mee, waarbij een ieder letterlijk en figuurlijk zijn eigen weg en een eigen verhaal heeft. Dat is ook het principe van de Camino. Iedereen doet het op zujn eigen manier. Onderweg kwamen we haar nog tegen en liep ze een eind met ons mee. Ze heeft niet zoveel getraind,waardoor ze ons tempo niet kon bijhouden. Uiteindelijk was ze zelfs eerder in Zubiri.

Voor ieder etappe hebben we een vast programma. We proberen vroeg in de ochtend te starten. Na een uurje lopen nemen we 10 minuten pauze, Tussen de middag nemen we, net zoals alle Spanjaarden ook een siesta . In Zubiri hebben we in een appartement gelogeerd. Bij het internetcafe heb ik kennisgemaakt met Eugenie Kunst. Ze is vanaf haar 5e jaar niet meer in Nederland woonachtig. Ze loopt samen met haar vriend Sylvio uit Rome de pelgrimstocht en vond het fijn om na een hele tijd weer Nederlands te kunnen praten. Haar vader bleek een etnomusicoloog te zijn gespecialiseerd in gamelanmuziek. Haar moeder blijkt een Indonesische te zijn.

De tocht van Espinal naar Zubiri was een moeilijke tocht van 100 meter naar 600 meter hoogte. Het was een vrij pittge tocht met heel veel steile klimmetjes met verraderlijke hellingen. Af en toe moesten we heel erg op adem komen. Ook hier prachtige vergezichten en hele mooie stromende beekjes. Uiteindelijk hebben we over deze tocht 11 uur gedaan. Het was moeilijk, maar we waren toch voldaan dat we de eindbestemming Zubiri hebben bereikt.

Volgens ons gevoel gaan we met de dag beter om met de omstandigheden. Aan de motivatie en de sfeer ligt het niet. Ook deze dag geen blaren, afkloppen dus maar weer. Onderweg ook in de dorpen heel veel loyaliteit en vriendelijkheid van de Spaanse bevolking. De groet ¨Bon Camino¨ is ook een veelgehoorde kreet. De mensen vinden het prachtig dat je als buitenlander deze tocht doet.Doet me denken aan de 4 daagse van Nijmegen.

 Dit verslag ben ik nu aan het afronden in een internetcafe naast ons hotel in Puenta de Reina. Daarnet ook wat mailtjes van familie beantwoord. Het verslag en de foto´s van Zubiri naar Pamplona een geweldige stad is in de maak en natuurlijk het verslag en de foto´s van Pamplona naar Puenta de la Reina

Zubiri-Pamplona14 augustus 2009

Vanuit Zubiri vertrokken we om 8.15 uur richting Pamplona, voor een route van 22 km. Het was een mooie tocht met heel veel snelstromend water parrallel aan de route. Erica uit Canada liep met ons. Uit haar verhalen bleek dat ze 3 jaar in Tonga heeft gewerkt en dat ze Engels aan kinderen in Tonga heeft gegeven. Van huis uit is ze Duitse. In Canada heeft ze op de Universiteit Spaans geleerd. Het kwam daarom voor ons goed van pas, bij ontmoetingen met de Spaanse dorpsbevolking. Erica heeft Pamplona niet gehaald. In een voorstadje is ze afgehaakt en is ze in een albergue gaan logeren.

Onderweg kwamen we Sylvio uit Italie en haar vriendin Eugenie Kunst tegen. Van huis uit een Nederlandse die op 5 jarige leeftijd uit Nederland is vertrokken. Jan gaf beiden nog onderweg tijdens onze rustpauze nog een gratis massage. Hilariteit alom door het begeleidend commentaar van Jan. Wat dat betreft is het een geboren entertainer. Trouwens voor Erica hebben we ook nog “Oleh sioh” gezongen.

Het laatste gedeelte van de route van Villava naar Pamplona was goed aangelegd met brede voet en fietspaden. Je kon zien dat rondom een grote stad als Pamplona de infrastructuur goed is. Om een uur om 20.00 uur kwamen we in Pamplona aan. Het is een stad dat een rijke historie uitstraalt. We besloten om in Pamplona een dag langer te blijven. We hadden een goed hotel aan de rand van de Citadel van de stad. Je had vanuit de Citadel een prachtig uitzicht over de stad, vooral s avonds had je een schitterend uitzicht over de stad. We logeerden in Hotel Eslava, een goed hotel gerund door een Spaanse familie. heel gemoedelijk. In het hotel hadden ze internet, dus konden we de laatste berichtjes en reacties uit Nederland lezen.

Onze vrije dag in Pamplona hebben we relaxt doorgebracht, natuurlijk om bij te komen van de eerste inspanningen en indrukken van de eerste week. We zijn het met elkaar over eens dat Pamplona een stad is om nogmaals te bezoeken. Je raakt gewoon niet uitgekeken. Dit bericht ben ik nu aan het schrijven op donderdag 20 augustus in een internetcafe in Viana., Bar Bolera . Een obscuur barretje waar heel veel wordt gerookt. We lopen wat onze berichten en foto´s ook achter. We gaan daar nog iets voor bedenken om die inhaalslag te maken. Onderweg heeft niet iedere stad of dorp internet. Heel lastig. Er zijn nog zoveel dingen te vertellen die we meegemaakt hebben qua interessante ontmoetingen.

De Camino de Santiago heeft toch iets speciaals en we genieten volop van de natuur en de ontmoetingen met pelgrims uit alle delen van de wereld. En wat de conditie betreft. We kunnen het allbei nog goed volhouden en wat belangrijk is we hebben allebei nog geen blaren. Als het goed is, is Jan nu in een andere cafe aan het internetten waar ze WIFI hebben en om 20.00 uur hebben we een afspraak om een bezoek te brengen aan de supermercado om fruit en brood te kopen voor morgen onderweg. Daarna om 21.00 uur gaan we ons storten op de menu van de dag oftewel een 3 gangendiner van 10 euro per persoon.

Pamplona-Puente la Reina 16 /17 augustus 2009

Na een lang weekend in Pamplona te hebben doorgebracht vertrokken we ‘s morgens richting Puente la Reina/Gares. Een tocht van 23 kilometer.

We bevinden ons nog in de provincie Navarra. Via het plaatsje Cizur Menor net buiten Pamplona openbaarde zich aan ons een uitgestrekte heuvel- en berglandschap met mooie kleurschakeringen, zoals dat ook in de schilderijen van Vincent van Gogh te zien is. Als je een houten schilderijlijstje voor je houdt, dan heb je een levend schilderij, gratis en voor niets. We waren beiden heel erg lyrisch over zoveel schoonheid. Wie weet misschien een leuke tocht om samen met de seniorenvoorlichters te doen. Lieve seniorenvoorlichters (harde werksters) , wat denken jullie ervan?.

Onderweg ontmoeten we een Frans gezin van 10 kinderen, dat naast pa en ma bestond uit 1 jongen en 9 meisjes. De oudste was 18 jaar en de jongste 6. Ze liepen een gedeelte van de Camino en waren uit Bordeaux vertrokken met als eindbestemming Burgos. Toch wel mooi de verbondenheid van het gezin. Ze zagen er allemaal goed energiek en levenslustig uit.Heel bijzonder was dat de jongste van 6 parmantig meeliep en net alsof het geen moeite kost om de heuvels te trotseren. Het gezin sliep onderweg bij Refugio’s. Dat zijn herbergen die door de kerk worden beheerd Bij de zonnebloemvelden vroegen we aan een van de oudsten van de meisjes of ze van ons een foto wilde maken. Daarna hebben we van hen ook een foto gemaakt tussen de zonnebloemen. Op de top van een heuvel hebben we samen met het gezin een rustpauze gehouden Jan heeft het toen voor elkaar gekregen dat het gehele gezin , behalve de vader, zingend op een Frans liedje de polonaise heeft gedanst. Natuurlijk met Jan voorop.

Bij het plaatsje Zariquie kregen we voor het eerst regen. Gelukkig konden we tegen de zijkant van het plaatselijke kerkje beschutting zoeken en schuilen. Wel heel erg symbolisch. De kerk als schuilplaats. Er was ook een waterpomp (fonteintje) aanwezig. De waterpomp, in Nederland uit het dorpsbeeld verdwenen, zie je overal in de kleine dorpjes op onze route. Wel heel erg verfrissend en een uitkomst als je watervoorraad aangevuld moet worden. Water heb je wel nodig onder de warme temperaturen.Vanaf het plaatsje Zariquie ging het steil omhoog richting de top van de Alto del Perdon. We moesten af en toe wel op adem komen en stapsvoetgewijs de heuvels beklimmen. De wandelstokken van Leki (ahum, reclame voor Intersport/ Karssen ) waren als ondersteuning wel nodig om omhoog te komen. Eenmaal boven de Alto del Perdon hadden we een werkelijk schitterend uitzicht over det vallei rondom Pamplona. Op de top was er ook een bijzonder kunstwerk gemaakt speciaal voor de pelgrims.

 Onderweg kwamen we veel Italianen tegen die meestal in groepjes per mountainbike de pelgrimstocht doen. Wel knap hoor als je hun tegen de heuvels en bergen omhoog ziet fietsen. Vanaf de top was het naar beneden nog 10 kilometer naar Puente la Reina. Door de rotsachtige paden is het naar beneden gaan ook een hele kunst. Daarom is voorzichtigheid wel geboden. Vroeg in de avond kwamen we in het plaatsje Puente la Reine aan. Gelukkig konden we bij een hostal Bidean een goede slaapplek voor 2 personen vinden. Het eten onderweg ” menu del dia” een 3 gangenmaaltijd voor niet meer dan 10 euro is in de meeste gevallen goed verzorgd en vergeleken met Nederland goedkoop. Gelukkig dat we veel in beweging zijn, anders zouden we dichtgroeien. De verwachte sixpack na de Camino de Santiago kun je dan wel letterlijk en figuurlijk op je buik schrijven. Iedere morgen voor de spiegel staan is in feite nu al een illusie. Maar ja, de Spaanse zon geeft toch een iets meer optimistische kijk op het leven. In Puente la Reina besloten we om een dag langer te blijven.

 Door de klimmetjes van de vorige dag wilden we toch nog meer bagage naar Nederland terugsturen. Voor de verzending dachten we de Officina de Correo (postkantoor) wat later op de dag te kunnen vinden. We besloten de tweede nacht in Puente la Reina in een Refugio (Albergue) van de kerk te slapen. Het is goedkoper dan in een hostal. Er heerst wel een bijzondere sfeer van saamhorigheid met veel verschillende nationaliteiten. Brazilianen, Italianen, Koreanen, Duitsers, Canadezen etc. Voor ons was het voor het eerst, dat we in een Albergue verblijven, meestal zaten we in een goedkoop hostal(pension) of hotel. In de Albergue slaapt men in kamers van 10 mensen met stapelbedden. Doet me denken aan het kampleven in de barakken in Ederveen. De meeste pelgrims gingen al heel vroeg naar bed, omdat men al heel vroeg om 7 uur in de ochtend wilde vertrekken . Dus je moest heel zachtjes en onder elkaar fluisterend het bed inkruipen. Jan en ik sliepen gelukkig bijna naast elkaar onder een van de stapelbedden.
Er werd die avond internationaal aardig wat bij elkaar gesnurkt. Een voordeel is dat je je eigen gesnurk niet hoort. ‘s Nachts naar de WC gaan is ook een kunst. Het licht mag niet aan. Dom natuurlijk dat ik mijn zaklamp de vorige dag naar Nederland heb teruggestuurd. Dan maar raba2 . ‘s Morgens vroeg was het een drukte van jewelste. Iedereen wilde natuurlijk vroeg op pad gaan. Ook gezien het temperatuur die overdag meer dan 30 graden bedroeg en ivm een slaapplaats bij de volgende stop. Vaak zijn alle herbergen en hostals vol en/of druk bezet, maar tot nu toe hebben we gelukkig nog een slaapplaats kunnen krijgen. Ook voor pelgrims uit Amsterdam en Ede is er een plaats in de herberg.

 

Puente la Reina -Estella 18 augustus 2009

Na 2 dagen in Puente la Reina te hebben doorgebracht vertrokken we heel vroeg richting Estella onze v lgende stop. Het was een afstand van 22 km met diverse lastige klimmetjes.Onderweg heel veel jonge perregrino´s (pelgrims) gesproken uit Brazilie, Valencia en Barcelona.Er was ook een Indonesisch meisje uit Malaga. Zij is geboren en getogen in Spanje. Haar vader is jaren geleden uit Celebes naar Spanje verhuisd en heeft een restaurant “Indonesia” in Malaga opgezet. Zij doet de pelgrimstocht met haar Spaanse vrienden op de mountainbike.

De route die wij volgden was de Romeinse route de paden waren nog gedeeltelijk intact. Een vreemde gewaar-wording dat eeuwen geleden Romeinse soldaten hier liepen. Het gedeelte van deze route liepen we samen op met Edurdo van Zijl, een man van 28 jaar uit Zuid-Afrika woonachtig in London. Eduardo is bruggenbouwer en hij had vanuit zijn studie enige kennis van de Romeinse bouw-kunst. Hij heeft ook projecten gedaan in Singapore. Vanuit zijn Afrikaanse achtergrond hadden we ook iets gemeenschappelijk van uit de de kerk en het geloof. Dus onderweg hebben we nog gezangen en psalmen gezongen. Aangezien Eduardo een iets snellere tempo had, hadden we onderweg afscheid van hem moeten nemen. We proberen door de lastige klimmetjes toch op tijd onze rustpauzes en iedere middag een welverdiende siesta te nemen. Door de hogere temperaturen ( boven de 30 graden) heb je het echt nodig. Onze fysieke conditie heeft het tot nu toe goed doorstaan, maar de hitte is een extra factor dat later op de dag parten gaat spelen.

Op tijd water drinken en onderweg op tijd water inslaan is wel het credo. We hebben nu gelukkig een organisatie ontdekt die de bagage´s van pelgrims naar de volgende stop transporteert. Dus wat we meenemen is het hoogst noodzakelijke. Voor Jan is het wel een uitkomst ivm de kleine notebook die hij op deze pelgrimstocht meegenomen heeft. Het ophalen van onze bagage in Estella moesten we doen bij een Auberge Municipal (gemeentelijke herberg) zijn. Doodop als we waren wilden daar ook voor een slaapplaats boeken. Helaas de herberg was vol. Gelukkig kon de manager voor ons een pension ” San Andres” in het centrum regelen die redelijk goed-koop was. Het bijzondere van de Auberge Municipal was dat verstandelijk gehandicapten de manager assisteerden als een soort leerproject. De assistenten bedienden ons met een gekoeld glas water. Het was heel erg aandoenlijk dat ze met ons meeleefden, toen er geen plaats in de herberg was.

´s Avonds hebben we in en naburige restaurant het gebruikelijke “menu del dia “genomen. Aangezien we onderweg veel brood en fruit hebben meegenomen, hadden we niet zo´n erge trek. Maar een ieder werd als voorgerecht getrakteerd op een groot bord Russische salade voor wel 2 personen. Het hoofdgerecht was kip ook voor ca. 2 personen. Naast ons zat een jong stel uit Australie die ook moeite had om alles op te eten. Het jonge stel maakt een wereldreis van een jaar. Ze zijn nu 4 maanden onderweg. Een van hun plannen was om Spanje aan te doen en de pelgrimstocht te lopen. Leuk was dat het meisje in Australie met Indonesische meisjes werkt op school. Zielig was dat ze vandaag tijdens het lopen ontzettend last had van grote blaren dat ze de Rode Kruis hebben ingeschakeld om het te laten behandelen. De blaren waren als eieren zo groot. Wat dat betreft mogen Jan en ik blij zijn dat we tot nu toe geen last van blaren hebben.
 
Al met al was het weer een enerverende dag met veel ontmoetingen en onderweg mooie historische plaatsen. De foto´s uploaden is voor ons via internet nog een hele klus. Maar we proberen van het weekend het voor elkaar te krijgen.
 

Estella-Los Arcos 19 augustus 2009

Voor het maken van de verslagen zit ik nu in een internetcafe van ons hotel San Martin in Fromista. Ik kan ongestoord werken omdat niemand gebruik maakt van de 2 internetcomputers. Het verslag van Puente la Reina heb ik net verzonden. Jan ligt boven te slapen om bij te komen van de ver-moeienissen van vandaag. De route Castrojeriz naar Fromista was 25 km. Toch wel pittig. Maar over die route later meer. Het is nu 21.10 uur en om 22.00 uur is het gesloten.

 
De route van Estella naar Los Arcos was een stevige klim van 400 meter naar ca 800 meter hoogte met in het begin heel veel steile heuvels. De afstand die we moesten afleggen was 21 km en het was heet. Ook dit deel was de Romeinse route. Onderweg nog een oud Romeins badhuis op de foto gezet. Een foto gemaakt met Gudrun uit Duitsland en een Roemeens/Hongaars stel bij het plaatsje Villamayor de Monjardin. De man van Gudrun doet de Noordelijke route van de Camino de Santiago, langs de noordelijke Spaanse kust. De oudste route van de pelgrimstocht naar Santiago.

 Onze siesta hielden we samen met een Spanjaard uit Madrid onder de hooiberg. De hitte was echt niet te harden. Wat dat betreft hadden we bewondering voor een meisje uit Brazilie, Rafaela die op een rustige tempo haar trajecten aflegt. De afgelopen dagen kwamen we haar regelmatig tegen en we vroegen iedere keer belangstellend hoe het met haar ging. Het moet wel een energiek en sterk jong meisje zijn om deze pelgrimstocht alleen te kunnen lopen. Ze is wel van plan om Santiago te halen.

We naderen nu bijna de provincie La Rioja bekend van de wijnen. We lopen zelfs door de wijnvelden. De kleine wijntrosjes zagen er zo smaakvol uit. Dus we maakten van de gelegenheid gebruik om een aantal druifjes te proeven. Wat waren we blij dat we door de verzengende hitte uiteindelijk Los Arcos bereikten. Aan het begin van het dorp stond gelukkig een gebouw met gekoelde drankautomaten. Dus voor ons was het symbolisch een moderne “oase”.

Af en toe denk ik waar ben ik aan begonnen. Maar als je lekker gedoucht hebt en fris en fruitig weer bijgekomen bent, dan ben je toch wel trots op jezelf en natuurlijk op mijn medepelgrim Jan dat we dit doorstaan hebben. Ondanks de ontberingen hebben we nog altijd dwars door alles heen heel veel lol. En een heerlijke “menu del dia” aan het eind van de avond compenseert heel veel.

Los Arcos-Viana 20 augustus 2009

Van Los Arcos naar Viana was een relatief makkelijke route van 19 km. Bij de start van de route werden we getracteerd op een uitgestrekt vallei. Onderweg veel wandelaars van de lokale bewolking die een vroege wandeling maken tussen Los Arcos en Torre del Rio een afstand van 6 km. Dus dat was iedere keer “Buenos diaz en bon camino”.

In Los Arcos hadden we de avond daarvoor kennisgemaakt met een Belgisch echtpaar die als vrijwilliger 14 dagen de Auberge Municipal (Gemeentelijke herberg) beheerde voor de pelgrims. Toen we in het Engels om informatie vroeg, zag ik een Nederlands boek op tafel liggen en konden we snel overschakelen op het Nederlands. Ze hebben de Camino de Santiago al 3x gedaan.

Tijdens onze route naar Viana kwamen we weer Eduardo uit Zuid-Afrika tegen. Hij was in gezelschap van Elias, een Amerikaanse jongen van 22 jaar en van huis uit Marokkaan. Elias is islamiet en werkt voor een NGO tbv kinderen in Marokko. Hij probeert de kinderen in Marokko ervan bewust te maken om niet te vroeg op jonge leeftijd te gaan werken, maar om tijd te investeren in studie. Frappant was, dat Elias op badslippers loopt. Elias vertelde onderweg dat Christenen en Islamieten vanuit het Oude Testament iets gemeenschappelijk hadden.
We hebben dezelfde aartsvader: Abraham en een van de kinderen Ismael is islamiet geworden. Mijn kennis van de bijbelse geschiedenis is enigzins weggezakt om dat te kunnen bevestigen. Onze Jan, zo creatief als hij is nam de gelegenheid te baat om voor te stellen dat we islamitische liedjes en christelijke liedjes gingen zingen. Elias zong moslimliedjes en Jan, Eduardo en ik zongen Stille nacht, Swing Low en Irish Blessing. Elias zei op een gegeven moment, als God nu op ons zou neerkijken, dan zou hij glimlachen.

Tijdens de rustpauze bij een bar hebben we ook onder leiding van Jan gymnastiekoefeningen gedaan. En passant gaf Jan ook aan een Belgische vrouw uit Turnhout zijn welbekende schoudermassage. Na de pauze namen we afscheid van Elias en Eduardo. Ze liepen een iets snellere tempol en we hadden besloten om onze eigen tempo te lopen. In Viana aangekomen konden we nog niet terecht bij ons pension. Gelukkig konden we bij een bar/restaurant die WIFI had, met de laptop van Jan emails van familie checken en beantwoorden. Later op de avond hebben we in hetzelfde restaurant een ” menu del dia” genomen. Omdat het druk was schoof Peter een Ier uit Dublin bij ons aan tafel. Peter werkt voor de Rabobank in Ierland en moet het inetrnetbankieren promoten. Hij is al verschillende malen op het hoofdkantoor in Utrecht geweest. Tijdens het eten hebben we wijn gedronken, dus dat was een goede slaapmuts om snel het bed in te duiken.

 

Viana-Navarete 21 augustus 2009

 Vandaag zouden we op weg naar Navarete ook een grote stad Logrono aandoen. Voordat we vertrokken heb ik in de kerk kaarsen aangestoken. Voor Mark, Lilian/Nicky, de familie, de kerk en de stichting. De kerken in Spanje en ook in Viana zijn wat interieur betreft indrukwekkend. Er heerst een serene rust. Van binnen is het allemaal nog heel erg authenthiek. Via Viana verlaten we de provincie Navarre en kwamen we in de provincie Rioja . De afstand die we moesten overbruggen was 22 km. De provincie Rioja staat bekend om zijn wijnen. Na 9 km kwamen we in het buitengebied van de stad Logrono, waar alles in het teken staat van de wijnindustrie. Overal zie je  wijnvelden en gebouwen die ermee te maken hebben. Een prachtig uitzicht het wijngebied. Logrono is een welvarende stad met mooie winkels en goedgeklede mensen. We hebben even in het centrum op een terras gezeten, eigenlijk veel te kort. Wel een interessante stad om nog eens te bezoeken. Er waren veel toeristen. Pelgrims zijn een bezienswaardigheid, vooral donkere pelgrims. Dus iedereen wilde bij het plein van het Buro voor Toerisme met ons op de foto. Op het plein was ook voor de pelgrims een mooi standbeeld in brons opgericht. Buiten het centrum van Logrono liepen we langs mooi groen aangelegde parken met dito glooiingen. Er was ook een grote supermarkt ” Simply” waar we water, fruit en brood gingen halen. De bedrijfsleider sprak Jan aan en vond ons zo interessant dat we met het personeel op de foto moesten. We gingen weg met wat presentjes (2 zonnehoeden en pennen). In het park hebben we nadat we onze lunch hebben genuttigd onze siesta gedaan. We vervolgden onze weg langs een mooi aangelegd recreatie-gebied met een mooi aangelegd meer. Met grote speelweiden en speelmogelijkheden voor kinderen. Geheel autovrij. In het restaurant vlak bij het meer hebben we ook nog koffie gedron-ken.De paden voor pelgrims waren ook prachtig aangelegd en voor ons was het gezien de route, zonder overmoedig te worden een fluitje van een cent. In Navarete aangekomen konden we vrij snel een goedkoop pension vinden. Bij het avondeten zagen we de pelgrims terug die we onderweg hadden ontmoet. Het was een eenvoudige pension, maar de sfeer was wel heel ge-moedelijk. Omdat we in het wijngebied waren besloten we om ons helemaal te laten overleveren aan heerlijke glas Rioja-wijn. Hoeveel glazen het waren dat kan ik niet meer navertellen. Maar het slaapt wel lekker, alhoewel onze slaap werd wel gestoord door het gepiep en gekraak van het bed van de kamer naast ons, klaarblijkelijk ivm wat duo-activiteiten. Wat het ook moge zijn.

Burgos 22 augustus en 23 augustus 2009

Zo ik ga nu naar bed, de klok staat op 2.03 uur en ik hoor mijn medepelgrim op de achtergrond licht snurken. Het is nu zondag 23 augustus en we zitten in een hotel Abba Burgos met een prachtig uitzicht over de stad Burgos . We hebben besloten om dit weekend (zaterdag en zondag) na een hete week ( tegen de 40 graden) onszelf vrijaf te geven en een beetje vakantie te vieren en te genieten van de stad. Over deze echt geweldige stad in de komende verslagen meer. De rustdagen geven ons ook de mogelijkheid om de mailtjes van de
kids( Lilian vakantie in Luxemburg/Mark vakantie in Spanje) , familie en friends te beantwoorden en de weblog bij te werken. Gisteren 22 augustus nog geprobeerd om Usi op haar verjaardag te bellen, maar ze was niet thuis. Nonna/Harry en Gretha gebeld ook niet thuis . Uiteindelijk Lena gebeld, kreeg kleine Minggus aan de lijn. Die vertelde dat Usi en Bung Wim naar Scheveningen waren, maar nog niet thuis waren. Onze Lena zoals altijd ongerust. Het zal wel reg komme. Ik zal vandaag zondag 23/8 Usi proberen te bellen.

Met Jan ben ik wel van plan om vandaag naar de kerk te gaan, de kathedraal van Burgos. Van kleine Minggus hoorde ik dat Senaichel jarig is (zou ik moeten weten), dus Daniella gebeld om haar te feliciteren met Senaichel. Harry/Nonna waren jammer genoeg niet aanwezig, omdat ze Jean en Junus naar het station brachten. Ik zal ze een andere keer wel bellen. Wel lieve kids, familie en friends over ons hoeven jullie je niet ongerust te maken. Het gaat goed met het wandelen en we filosoferen tussendoor wat af over het leven voor en na de pelgrimstocht. De oudjes(wij dus) houden hun eigen tempo, met tussendoor als het heet is een lange siesta. Wat is het leven toch fantastisch onder de Spaanse zon. Elke dag weer een geschenk van onze lieve Heer. En nu echt naar bed, want morgen wacht een mooie dag in Burgos.Om naast het wandelen ook vakantie te vieren besloten we om op zaterdag en zondag 22 en 23 augustus in Burgos te gaan relaxen en te genieten van de mooie stad Burgos. In het weekendwaren een aantal feestelijkheden in de stad en mede door de aanwezigheid van heel veel pelgrims in de stad was er heel weinig slaapplek te vinden in het centrum van de stad. Een meisje van hotel Jacobea heeft ons goed geholpen. Ze heeft tientallen hotels opgebeld. Uiteindelijk konden we terecht bij hotel Abba Burgos. Tegen een redelijke prijs konden we daar voor 2 nachten terecht. Het was een vrij luxe hotel, met fitness en een zwembad. En wat belangrijk was internet en een WIFI. Konden we onze foto´s op Usb-stick zetten , de weblog bijwerken en diverse mails behandelen. Onderhand hebben we heel veel reacties vanuit Nederland ontvangen. Heel erg hartverwarmend en een stimulans om sowieso Santiago te halen.

De stad Burgos ademt een sfeer waarbij de mensen echt genieten van hun stad. Overal flanerende mensen langs de boulevard van de parken en overal terrassen en eetgelegenheden.
Centraal staat het kathedraal midden in de stad. Fantastisch. De kathedraal is gebouwd in de stijl van Gaudi en in een aantal onderdelen komt de Notre Dame in voor. We hebben in deze stad echt kunnen uitrusten en kunnen genieten. Mede ook door het mooie hotel. Ook een stad om terug te komen. We haddden in feite weinig tijd om de cultuurhistorische gebouwen en plaatsen te kunnen bezoeken.

Burgos- Homillo del Camino 24 augustus 2009

Na een lang weekend in Burgos gingen we uitgerust en geheel ontspannen naar ons volgende

doel Homillo del Camino een afstand van 18 km over een vrij vlak stuk en beetje saai. Onderweg wel weer slappe humor, met als rode draad ook weer onze gemeenschappelijke ervaringen in de jaren ’80 met Ina Ama. Achteraf, na jaren blijkt het toch een gemeenschappelijke en samen-bindende factor te zijn geweest, waarbij we door de ervaringen heel veel geleerd hebben. Die kennis en ervaringen in die periode van Stichting Ina Ama hebben we in onze latere functies kunnen gebruiken en was dus een goed leerproces geweest. Volgens Jan zelfs in Indonesie waar hij een tijd werkzaam is geweest samen met Dolly.

In het plaatsje Homillo del Camino (provincie Burgos), eigenlijk een gehucht, was niets te beleven. In onze hostal oftewel pension werden we wel spontaan en vriendelijk ontvangen. Zonder te vragen kregen we de sleutel mee. We konden heel snel heerlijk douchen. De tweepersoonskamer was mooi en schoon. De whirlpoolachtige douche was eigenlijk een luxe.
´s Avonds probeerden we bij een bar een menu del dia (menu van de dag) te bemachtigen. Maar omdat we een kwartier te laat kwamen, wilden ze ons niet meer helpen. De Spaanse vrouw die ons bediende was ook niet echt klantvriendelijk. Had ze maar een echt vak moeten leren. (geintje) Het zit er niks anders op dan een broccadillo jambon (broodje ham) te eten. We hebben gemerkt dat door alle inspanningen, we niet altijd trek hebben. Dus wat dat betreft was het geen ramp. Ook goed voor de lijn. (sixpack). Ik ben al wat kilo´s kwijtgeraakt. We hebben heerlijk geslapen en ´s morgens vroeg regende het. Het ontbijt werd uitstekend verzorgd door de eigenaar. Een jongeman die naast dit werk ook zijn werkzaamheden heeft in een fabriek in Burgos. Een uitstekende manier om extra geld te verdienen. Het appartement zag er ook goed verzorgd uit. Voor het eerst met onze regenjassen aan gingen we goedgemutst richting Casrojeriz 21 km verder.

P.S. Net van Gretha een mail ontvangen dat jullie druk bezig zijn met de Oud Lunterse Dag.
Namens de pelgrims (orang musafir) hier vanuit Spanje heel veel succes en natuurlijk
goede zaken met de verkoop van loempia´s en sate. De groeten aan alle harde werkers en
werksters. God bless you all.!!!!

Hornillos del Camino- Castrojeriz 25 augustus 2009

Zoals eerder genoemd is dit gedeelte van het traject vrij vlak. Naar Castrojeriz is het 21km.
De omgeving was vrij dor, wel kwamen we diverse zonnebloemvelden tegen die een beetje fleur aan de omgeving gaven. Voor ons kost het geen moeite om de tijd door te komen.Volgens mij kunnen we ons nu opgeven voor de wereldkampioenschappen slap ………. (omong kosong). Maar toch onderweg nog een bijzonderheid. Bij een plaatsje Hontanas namen we een rustpauze voor wat verfrissende versnaperingen. Er was ook internet, dus even onze emails vanuit Nederland checken. Tot onze verbazing kwam er een echtpaar aanlopen met 3 ezels, bepakt en uitgerust met nog wat bagage. Bleek een Duits echtpaar te zijn uit Keulen. Ze zijn 15 maanden onderweg vanuit Duitsland naar Santiago de Compostella . In Zwitserland werden ze in de winter op-gehouden door sneeuw en regenval. Ze klaagden dat ze weinig sympathie van de lokale Spaanse bevolking hadden . Ze konden door de dieren moeilijk onderdak vinden. Het reizen met een ezel is juist in vroegere tijden, een van de manieren om de Camino de Santiago de Compostella af te leggen. Maar ja, zo zie je dat tijden en inzichten veranderen. Castrojeriz blijkt een plaats te zijn met een rijke historie. Het dorp zijn ze aan het upgraden door middel van renovatie en opknappen van oude gebouwen. De Romeinse invloeden is goed te zien. Ons avondeten, voor de verandering weer een menu del dia, in de lokale taveerne ” La Taberne” was uitstekend. De taveerne werd gerund door Antonio en zijn vrouw. Zijn zoon zorgde voor de uitstekende bediening. Bij iedere gang had hij een komische introductie. Het voorgerecht “Pisto” een soort aardappelpuree met wortelen en paprika smaakte uitstekend. De rest van het menu ook. Vlak bij ons aan tafel zaten Fransen uit Parijs. Twee mannen en een vrouw uit Parijs, vrienden van elkaar. Ieder jaar doen ze een gedeelte van de pelgrimstocht. Deze keer trekken ze er 11 dagen voor uit en dan tot een van de van de mooiste plaatsen op deze route Leon. In de taveerne hing ook een foto van de baas met Paulo Coelho de bekende Braziliaanse schrijver die de Camino de Santiago ook te voet heeft afgelegd. Paulo Coelho is onder andere bekend van het boek De Alchemist. Jan een fervent schrijversfan van Paulo Coelho was meteen enthousiast. Dit moet ik aan Dolly vertellen was spontaan zijn reactie. Van Antonio kregen we ook een soort likeur (Tia Maria) als slaapmuts. Of het door de alcohol komt, maar we gingen enigszins uitgelaten richting onze hostal La Cavache (pelgrinsstaf). De hostal werd gerund door een vrouw uit Argentinie. Het zag er heel authentiek uit en heel veel antieke spullen in de slaapkamer. Tegen het chique aan. Al heel snel waren we in diepe slaap verzonken. De geneugten van het Spaanse leven heeft bij ons volop zijn uitwerking. Wat dat betreft voelen we ons gezegend en bevoorrecht dat we dit mogen doen.

Castrojeriz- Fromista 26 augustus 2009

Voor onze wandeling naar Fromista 25 km van Castrojeriz moesten we onderweg toch nog een aantal klimmetjes doen. ´s Morgens hebben we eerst bij La Taberne van Antonio ontbeten.

Aan de voet van de eerst klim, die behoorlijk steil was werden we aangesproken door Quim een
Spaanse man van 33 jaar. Hij was geinteresserd waar wij vandaan kwamen. Bleek dat hij voor zijn studie in Singapore stage heeft gelopen. Quim komt uit Barcelona en is de tocht in Burgos gestart. Hij heeft zijn Masters gehaald en heeft een aantal functies in het bedrijfsleven gehad. Hij is nu beland in een soort overgangsperiode (transsitie) in zijn leven, waarbij hij wil nadenken wat hij verder wil. Zijn plan is om een eigen internetbedrijf te beginnen. De Camino gebruikt hij om over zijn toekomst na te denken. We hebben inmiddels in de gaten dat veel mensen de Camino als middel gebruiken om de balans op te maken in hun leven. Het klinkt misschien zwaar, maar de feiten van onze ontmoetingen spreken voor zich. Quim vertelde ons over de rol die de Camino heeft in een latere periode. De route was een verdedegingslinie tegen de opkomst van de Islam vanuit het zuiden van Spanje. In feite waren de Islamieten de meer ontwikkelden. Kijk maar naar de bouwwerken in Cordoba en Sevilla. De Christenen waren meer de barbaren. De opmars van de Islamieten werd gestuit in Zuid-Frankrijk. Quim had interesse voor de actualiteit en de ontwikkelingen in Nederland. Wat dat betreft kon je qua informatie dat gerust overlaten aan Jan, gezien zijn ervaring als docent. In een Auberge in Itero de la Vega hebben we voor de verandering een warme maaltijd genomen. Want we voelden dat we beiden wat slappe benen hadden en iets stevig zou ons wat op de been houden. Quim nam van ons afscheid. Later zouden we hem nog terugzien in een Auberge in Boadillo del Camino, waar hij zou overnachten. Het rondje, een grote kop warme thee, nam hij voor zijn rekening. Je kon merken dat hij ons sym-phatiek vond, maar dat was ook wederzijds. De laatste 7 km richting Fromista was door vrucht-baar gebied. Er liep door het landschap een kanaal. Overal zag je irrigtiatieinstallaties en opge-hoogde afvoerkanalen. Het water vloeide rijkelijk over de akkers. Na een route van grotendeels dorheid en droogte was dit een verademing. Uiteindelijk na een voor ons doen lange tocht van 25 km verlieten we de provincie Burgos en kwamen we in de provincie Palencia. Gelukkig hadden we de dag daarvoor een goede hostal ” San Martin”gereserveerd.

In de internethoek van de hostal in Formista ben ik begonnen met een reeks van verslagen die nu bijna allemaal op de weblog te zien zijn. Met Jan zit ik nu in een snelle internetcafe in de plaats Carrion de los Condes om onze weblogs bij te werken. In Carrion de los Condes zijn we gisteren neergestreken. Ik ga nu beginnen aan het verslag van onze tocht van Fromista naar Carrion de los Condes die we gisteren gedaan hebben en dan ben ik qua verslaglegging helemaal bij. Ben je op vakantie moet je ook nog aan je targets denken. Maar dit is wel heel erg leuk en ik doe het met veel plezier. Toch wel handig zo´n moderne internetcafe, waar je alles bij de hand hebt en wat ook belangrijk is een met een supersnelle verbinding. We zijn nu aan het nadenken hoe we de mooiste foto´s kunnen uploaden. Dat is dan onze volgende target.

Fromista-Carrion de los Condes 27 augustus 2009

Vanuit Fromista vertrokken wel heel vroeg richting Carrion de los Condes een afstand van 19 km. Het was een traject langs de snelweg, met paden speciaal aangelegd voor de pelgrims.
Het alternatief traject hadden we niet gezien, dat zou mooier zijn. Dit traject was recht toe recht aan. In Vilalcazar de Sirga hebben we een stop gemaakt. De mevrouw van de bar stond met open ogen te kijken, toen we vertelden dat we uit Indonesie kwamen. Ook langs deze route speelde het water een grote rol door het kanaal die door het landschap liep. Voor de rest was het
een eentonige route. Aan het begin van het dorp zijn we nog op de foto gegaan met een Italiaans echtpaar die perse met ons op de foto wilde. Hele sympathieke mensen. De Fransen uit Parijs werden en passant door Jan getracteerd op Franse chansons. Heel komisch allemaal, omdat de Fransen uit volle borst meezongen. Uiteindelijk werd afscheid genomen met het Franse volkslied de Marseilaisse. In het centrum hadden we een schoon en goed hostal La Corta gereserveerd. De plaats Carrion de los Condes is een gezellige plaatsje met verschillende pleintjes en terrassen. Midden in het centrum staat ook een historische kerk . ´s Avonds hebben we in onze hostal een uitstekende menu del dia genomen. Jan nam paella als voorgerecht en gebakken aardappels met kip als hoofdgerecht. Het toetje was een meloen. Ik had linzesoep, zalm en een sinaasappel. Aan onze tafel schoof spontaan een vrouw uit Oostenrijk (Klagenfurt) en een man uit Duitsland (Hamburg) aan. Met hen hebben we onder het genot van een goed glas wijn ervaringen uitge-wisseld over de ervaringen van de pelgrimstocht van een ieder. De vrouw is vier maanden onderweg en ze hoopt op 15 september in Santiago aan te komen, waar haar man zal opwachten. De man uit Duitsland is in Pamplona begonnen en hoopt eind september Santiago te bereiken.
Na een goede maaltijd en een goed glas wijn is het heerlijk slapen.

Carrion de los Condes 28 augustus en 29 augustus 2009

Na 4 dagen wandelen besloten we om 2 dagen rust te nemen. Het is nu bijna 3 weken geleden dat we gestart zijn en daarom is het ook goed om een aantal dingen op een rijtje te zetten. Het plaatsje Carrion de los Condes is een leuk plaatsje om te vertoeven. Niet te groot, maar toch genoeg mogelijkheden om je te ontspannen. Diverse leuke pleintjes en terrassen. We zaten in een goed hostal met een ontbijt voor maar 2,50 euro en een warme maaltijd (3 gangendiner)voor 9,00 euro. Waar vindt je dat nog in Nederland?. De lokatie is tegenover een historische kerk.
Zoals eerder gezegd de kerken zien er van binnen echt prachtig uit. Tijdens ons verblijf werden er ook 2 huwelijken ingezegend. De mensen zagen er feestelijk, smaakvol en mooi uit. Vooral de dames hadden aparte kleurrijke japons, of hoe je het ook noemen moet. De heren daar ging onze interesse beduidend minder naar uit. Echt hele mooie Spaanse vrouwen. Op de tweede dag van ons verblijf zagen we Edoard uit Zuid-Afrika nog. Hij zag ons eten en hij stapte zo het restaurant in om ons te begroeten. Hij zag er goed uit, een hele symphatieke jongen. Edoard verbleef in een klooster, daarom kon hij ook niet lang blijven. Om 22.00 uur worden de deuren van het klooster gesloten. Dus alle perregrino´s (pelgrims) moeten dan binnen zijn. Edoard vertelde dat Elias, de Islamitische jongen uit Amerika, de noordelijke route langs de Spaanse kust heeft genomen. De route Del North schijnt ook een hele mooie route te zijn richting Santiago. Je komt dan langs bekende plaatsen zoals Bilbao, Santander en Ovieda. Lijkt me een goed idee om dat ook eens te gaan doen. De 2 dagen rust gaf ons de mogelijkheid om onze weblogs en het uploaden van de foto´s bij te werken en aan te passen. We hebben nu eindelijk het gevoel dat het nu eindelijk gelukt is. Vanaf nu is het eigenlijk iedere dag een verslag maken en de weblog actueel houden. We hebben heel foto´s gemaakt, maar het uploaden gebeurt niet zo snel, daarom proberen we van elkaar de mooiste foto´s te selecteren. Niet alle internetcafes in de dorpen hebben een snelle internetverbinding. Maar desaliettemin de afgelopen week hebben we geen reden tot klagen. Dat krijg je als je verwend bent en bij de ING gewerkt hebt. We hebben besloten om morgen 30 augustus om 6.00 uur al op pad te gaan. De route is richting Cadzilla de la Cueva. Ons werd gezegd dat het een moeilijke route is met veel stof, zand en geen mogelijkheden om onderweg water of een verfrissende versnapering te krijgen. Jan heeft in de plaatselijke supermarkt meer dan 2 liter water, fruit en brood voor ons gehamsterd. Na 2 dagen zijn we goed uitgerust en kunnen we vol goede moed een nieuwe week, de 4e week alweer, tegemoet. “Time oh time where did you go, time oh good good time where did you go.”

Carrion de los Condes-Cadzilla de la Cueva 30 augustus 2009

Om klokslag 6.00 uur in de ochtend werden we uitgeluid door de kerkklok tegenover ons hostal.
Voordat we op weg gingen zijn we nog samen in gebed gegaan. De route zou 17 km zijn. Ogen-schijnlijk een makkelijke route, maar volgens ingewijdenen een moeilijke route. Het advies was veel water en fruit meenemen. We vertrokken in het donker. Gelukkig had Jan een zaklamp bij zich en een rood gadgetlichtje wat iedere keer opflikkert. Het credo van Jan: ” de ouwe denkt aan alle details” is hier inderdaad van toepassing. Met Jan voorop liepen we in het donker langs de snelweg. Onderweg een hele discussie dat onze vaders als KNIL- militair ook bepakt met volle uitrusting op patrouille gingen. Volgens Jan hadden ze altijd koelies bij zich, die hun uitrusting droegen. We waren het zoals altijd niet altijd eens met elkaar. Geeft niks, houdt de boel alleen maar levendig. Of het door de discussie kwam . maar we liepen in het begin de ver-keerde kant op. Maar weldra zagen we ook de eerste perregrino´s lopen, die we konden volgen. In de praktijk viel de route ons 100 % mee. De temperatuur was heel erg behaaglijk en de zon was mild. Misschien dat we ook de maand september naderen. De wegen, daar waren we niet zo te spreken over. Het was zand met af en toe grote kiezelstenen. Voor de wielrenliefhebbers, het lijken de zandwegen wel van de klassieker Parijs-Roubaix. Ik voelde dat mijn zwakke plek aan mijn rechtervoet wel eronder leed. Verrassend was dat er toch een verkooppunt onderweg was. De koffie smaakte zoals we dat bij de automaat op het werk gewend zijn. Niet lekker dus. Twee Spaanse vrouwen uit Zaragossa wilden terplekke ook een foto met ons maken. Uit balorigheid stopte Jan wat gras en wat op bloemen lijkt tussen de haren van de dames. Om 12.45 uur kwamen we in Cadzilla de la Cueva aan. Een klein gehucht met maar 1 auberge en 1 hostal. Bij aankomst gauw onder de douche gegaan, kleren gewassen en opgehangen. Ongemerkt vielen we als een blok in slaap en werden we 3 uur later wakker. Kortom vandaag was het een zondagse wandeling, wat heel erg is meegevallen gezien de vooruitzichten. Op zo´n route kwam ook mijn MP3 speler goed van pas. The Eagles, Ais Lawalata, Candy Dulfer, Mana (Mexicaanse groep) en Onggo & Friends (kan ik mijn zwager ook horen) klinkt tijdens zo´n wandeling letterlijk en figuurlijk als muziek in de oren. We merken ook dat we na 3 weken genoeg getraind zijn en dat deze afstand (op vlakke stukken) ons niet zoveel moeite meer kost. Volgens onze nieuwe kaart die we in Carrion de los Condes gekocht hebben, hebben we nog 388 km te gaan naar Santiago.

Cadzilla de la Cueva-Sahagun 31 augustus 2009

Van Cadzilla de la Cueva naar Sahagun was een afstand van 22 km. Het traject was vlak en was
voor ons makkelijk te belopen. Het weer was behaaglijk. Onderweg was er niet zoveel te zien.
Er was wel veel wind, waardoor je een beetje een landerig gevoel kreeg. We hebben bij het plaatsje San Nicolas del Real Camino wat gedronken en bij de kerk hebben we ivm de warmte een siesta gehouden. We hebben onderweg nog met Ralf een Duitse jongen uit Stuttgart een dansje gemaakt, bij een met stenen omcirkelde mystieke plek. Allemaal het idee van Jan. Je ziet onderweg heel veel symbolen en tekens die door de pelgrims worden achtergelaten. Daarvoor hadden we nog Duitse schlagers gezongen. Bij het dansje hebben we daarom ” Jungen kommt bald wieder nach Haus” van Freddy Quin gezongen. Kunnen jullie je voorstellen midden in het Spaanse landschap, een Duits-Molukse productie. Ralf doet researchwerk in het kader van robotisering. Hij is in Burgos begonnen en probeert Leon te halen. Hij heeft maar 14 dagen.
In Sahagun hadden we een prima hostal, gerund door een echtpaar. Ze vertelden dat veel Duitsers, Italianen en Canadezen geboekt hadden. Op de Plaza Mayor (centrum) hebben we nog
´s avonds een menu del dia genomen. Heel erg smaakvol. De Plaza Mayor (dorpsplein) was het heel erg sfeervol. Opvallend nog heel veel kinderen die tot laat in de avond voetbalden. Kennelijk houden ze overdag ook een siesta. Om 23.00 uur waren we terug bij de hostal en toen snel het bed ingedoken.

Sahagun-El Burgo Ranero 1 september 2009

Vanochtend ivm de niet grote afstand van 18 km naar El Burgo Ranero een beetje uitgeslapen en in de hostal uitgebreid ontbeten. Om 9.30 uur vertrokken we richting El Burgo. In feite hetzelfde traject qua omgeving als gisteren. Het was een lekker Hollands zomers weertje ca 25 graden.
Bij het plaatsje Berclanos del Real Camino nog bij een bar/restaurant een rustpauze gehouden.
Thee, frisdrank, tortilla op brood en heerlijk appelgebak gedronken en gegeten.
We raakten in gesprek met een Belgisch echtpaar die in Burgos begonnen waren en in Leon zouden stoppen. Volgend jaar komen ze weer terug en gaan ze het traject vervolgen.
Ze vertelden dat ze ook in Nederland veel gefietst hebben, Zeeland, Brabant en Groningen. Hun advies gegeven om ook de Veluwe te doen. Een beetje reclame gemaakt voor de Edese heide, bossen en natuurparken. Hadden ze ook veel over gehoord en wellicht dat ze dat ook gaan doen. De VVV zal me dankbaar zijn. Bij het restaurant was ook een Baskische jongen uit San Sebastian die aan beide voeten veel blaren had. Jan heeft ook nog geprobeerd om hem Compeedpleisters aan te bieden, maar daar wilde hij niets van weten. Hij heeft zijn eigen medische spullen. Hij was wel van plan om Santiago te halen. Morgen gaan we naar Mansilla de las Mulas, een afstand van 19 km. Over 2 dagen zitten we in Leon, schijnt een prachtige stad te zijn met een idem dito kathedraal. Het plan is om in die stad sowieso 2 dagen te blijven. Volgens onze kaart zouden we dan 294 km verwijderd zijn van Santiago de Compostella. Het is nu 19.00 uur en we zitten in een eenvoudige hostal, waar we gratis gebruik kunnen maken van internet. Ben benieuwd wat voor menu del dia ons vanavond te wachten staat. We merken dat we elke dag mentaal en fysiek sterker worden, vooral nu Santiago de Compostella bijna in zicht is. Maar na bijna 4 weken mis je het thuisfront toch wel.

El Burgo Ranero-Mansilla de las Mulas 2 september 2009

Na het ontbijt in de hostal zijn we vroeg op weg gegaan. Mooi weer, mooie omgeving en de bergen die in de verte opdoemen. Bij Villarente zijn we de weg kwijtgeraakt. Aan een oud vrouw-tje de weg gevraagd. Beiden gingen we nog met het kwieke vrouwtje op de foto. Toen we de juiste route weer gevonden hebben, zijn we bij een bar/restaurant frisdrank gaan drinken en hebben we op het terras genoten van een heerlijk zonnetje. Dichtbij Leon moesten we ivm wat heuvels toch aan de bak. Bovenaan de laatste heuvel kregen we een riante bonus. Een schitte-rend uitzicht over de stad Leon met in de verte het kathedraal dat we de volgende dag zouden gaan bezoeken. Toen we dwars door de stad liepen was het te merken dat het een rijke stad is, alles zag er verzorgd uit. We hadden voor 2 dagen geboekt bij Hoteles Silken, vlak bij het centrum. Een prettige bijkomstigheid is dat het hotel naast internet ook WIFI heeft. We konden onze mails checken en de verslagen doorsturen. Na een aantal dagen te hebben gelopen, is het wel goed om in een prettige omgeving je rust te pakken en de teugels even te laten vieren. Een stad als Leon biedt ons hiervoor ook culinaire en cultureel gezien een uitgelezen mogelijkheid.
´s Avonds zijn we de stad in geweest en hebben we in een van de zijstraatjes in Leon in een mooi restaurant gegeten. Het menu was voor een 3 gangendiner spotgoedkoop, 10 euro. De eige-naresse van het pand is een Phillipijnse die al 25 jaar in Spanje verblijft. Om de mijlpaal van de 400 km grens te vieren, hebben we wijn gedronken, wat voor Jan uitzonderlijk is. Inmiddels beginnen we nu aan de aan de gedachte te wennen, dat Jan een volleerd wijndrinker is. Hij kan het zelf nog niet geloven en wordt er zelf extra vrolijk van. We hebben wel afgesproken dat hij niet in het restaurant bovenop de tafel gaat staan. De dag daarna op 4 september hebben we de kathedraal bezocht. Van buiten zag het al imposant uit, maar van binnen was het van een schoon heid die ik nog nooit gezien hebt. De ramen in glas in lood zijn werkelijk prachtig.
In stilte heb ik minutenlang zitten genieten. Daarna zijn we naar het prachtige San Marcos-klooster geweest en hebben we op het plein foto´s van het klooster gemaakt. Inmiddels wordt e de klooster als hotel geexploiteerd.

Met ons gaat het met wat kleine pijntjes goed. We hebben nu het juiste ritme te pakken.Toen we aan de Camino begonnen wisten wij niet wat ons te wachten staat, maar onderhand hebben we bijna 400 km erop zitten. Wie had dat gedacht na 4 weken.

Mansilla de las Mulas-Leon 3/4 september 2009

Na het ontbijt in de hostal zijn we vroeg op weg gegaan. Mooi weer, mooie omgeving en de bergen die in de verte opdoemen. Bij Villarente zijn we de weg kwijtgeraakt. Aan een oud vrouw-tje de weg gevraagd. Beiden gingen we nog met het kwieke vrouwtje op de foto. Toen we de juiste route weer gevonden hebben, zijn we bij een bar/restaurant frisdrank gaan drinken en hebben we op het terras genoten van een heerlijk zonnetje. Dichtbij Leon moesten we ivm wat heuvels toch aan de bak. Bovenaan de laatste heuvel kregen we een riante bonus. Een schitte-rend uitzicht over de stad Leon met in de verte het kathedraal dat we de volgende dag zouden gaan bezoeken. Toen we dwars door de stad liepen was het te merken dat het een rijke stad is, alles zag er verzorgd uit. We hadden voor 2 dagen geboekt bij Hoteles Silken, vlak bij het centrum. Een prettige bijkomstigheid is dat het hotel naast internet ook WIFI heeft. We konden onze mails checken en de verslagen doorsturen. Na een aantal dagen te hebben gelopen, is het wel goed om in een prettige omgeving je rust te pakken en de teugels even te laten vieren. Een stad als Leon biedt ons hiervoor ook culinaire en cultureel gezien een uitgelezen mogelijkheid.

´s Avonds zijn we de stad in geweest en hebben we in een van de zijstraatjes in Leon in een mooi restaurant gegeten. Het menu was voor een 3 gangendiner spotgoedkoop, 10 euro. De eige-naresse van het pand is een Phillipijnse die al 25 jaar in Spanje verblijft. Om de mijlpaal van de 400 km grens te vieren, hebben we wijn gedronken, wat voor Jan uitzonderlijk is. Inmiddels beginnen we nu aan de aan de gedachte te wennen, dat Jan een volleerd wijndrinker is. Hij kan het zelf nog niet geloven en wordt er zelf extra vrolijk van. We hebben wel afgesproken dat hij niet in het restaurant bovenop de tafel gaat staan. De dag daarna op 4 september hebben we de kathedraal bezocht. Van buiten zag het al imposant uit, maar van binnen was het van een schoon heid die ik nog nooit gezien hebt. De ramen in glas in lood zijn werkelijk prachtig.
In stilte heb ik minutenlang zitten genieten. Daarna zijn we naar het prachtige San Marcos-klooster geweest en hebben we op het plein foto´s van het klooster gemaakt. Inmiddels wordt e de klooster als hotel geexploiteerd.

Met ons gaat het met wat kleine pijntjes goed. We hebben nu het juiste ritme te pakken.Toen we aan de Camino begonnen wisten wij niet wat ons te wachten staat, maar onderhand hebben we bijna 400 km erop zitten. Wie had dat gedacht na 4 weken.

Leon-San Martin de la Camino 5 september 2009

Vroeg opgestaan en tegenover het San Marcosklooster bij cafetaria Peregrino een ontbijt genomen. Daarna op weg gegaan naar San Martin de la Camino ca 25 km van Leon. Onderweg

bij het plaatsje La Virgen de Camino thee gedronken. Op het terras kwamen we in gesprek met Patrick en Jan, een echtpaar uit Zuid-Afrika woonachtig in Engeland. Begin van het jaar hebben ze een rondreis gedaan door Vietnam en Cambodja, waarbij ze o.a. diverse mooie tempels hebben bezocht. Ze wilden de Camino doen van Leon naar Santiago. Voor deze tocht hebben ze niet getraind. Voor het traject richting San Martin was er ook een alternatieve route, die niet langs een snelweg ging, maar langs een rustige en mooiere route. Voor ons zou het een omweg zijn, omdat we anders niet rechtsreeks in San Martin aankwamen. Door een hapering van onze Tom-Tom kwamen we toch op de alternatieve route terecht. Toen we erachter kwamen, waren we inmiddels 3 kilometer verder. Wij dus weer terug naar het punt waar het misging. En toen langs de snelweg gelopen, in de veronderstelling dat dit dan de juiste route zou zijn. Bleek het niet de juiste route te zijn. Maar we liepen wel in de juiste richting. Volgens Jan is het een route voor ezels. Wie de schoen past, die trekke hem aan. Uiteindelijk na de plaatselijke bevolking te hebben geraadpleegd, kwamen we weer op Caminoroute uit. Tijdens onze rustpauze bij een wegrestaur rant kwamen we Charly uit Rotterdam tegen. Hij loopt gemiddeld 30 km per dag. Voor zijn doen gaat het te snel. Hij zou dan eerder in Santiago aankomen. Het plan is dan om langer in een hotel in Santiago te verblijven, waarschijnlijk 1 week. We liepen na onze rustpauze samen met hem op, maar uiteindelijk moesten we hem laten gaan. Zijn tempo is hoger , dan wij Molukse totoruga’s (citaat Harry). In San Martin kwamen we terecht bij een herberg die ook habitacions (aparte slaapkamers voor 2 bedden) verhuurde. Jan heeft nog samen met de andere pelgrims voor de gezelligheid en de verhalen van de andere pelgrims nog warm gegeten. Ik vond 1 warme maaltijd tijdens de rustpauze in het wegrestaurant voldoende en ben gaan slapen. Tussendoor nog een telefoontje met Lilian gedaan, om te vragen hoe het in het Zeeuwse is. En of ze al een woning heeft en hoe het op het werk ging. Eerder op de dag Mark nog aan de lijn gehad. Het studentenleven is voor hem weer begonnen en hij is weer volop in voetbaltraining bij sv De Meern. Voor Jan was het een bijzondere dag, aangezien zijn neef Aram vandaag in het huwelijk treedt. We hebben nog geprobeerd rechtstreeks telefonisch contact te krijgen met de familie. Jammer genoeg is dat niet helemaal gelukt. Maar hierbij Frans (broer van Jan) en Anneke (schoon-zus) nog van harte gefeliciteerd met het huwelijk van jullie zoon en kersverse schoondochter.!!!

San Martin de la Camino-San Justo de la Vega 6 september 2009

Vandaag gaan we een afstand afleggen van 21,5 km richting San Justo de la Vega. ‘s Morgens hebben we samen met het Engels echtpaar (Patrick en Jan) en een Spaans echtpaar ontbeten.De route ging langs de snelweg Leon naar een andere grote plaats Astorga. Het was een vrij drukke snelweg met heel veel autoverkeer. Naast de snelweg zijn er voor pelgrims goede en veilige wandelpaden aangelegd. Parallel aan de wandelpaden liepen kleine open betonnen waterkanalen met fris helder stromend water. We liepen een klein stukje mee met een tenger Frans meisje, haar ouders komen oorspronkelijk uit Madagascar. Ogenschijnlijk lijkt ze op een Indonesische. Ze is in Burgos gestart. Vorig jaar is ze in Le Puy in Frankrijk begonnen tot aan Burgos. Dit is dus een vervolg, met als einddoel Santiago. In Hospital Obrigo gingen we op de beroemde Romeinse brug wat grotendeels in tact is, respectievelijk met de plaatselijke pastoor een een aantal Franse vrouwen op de foto. De pastoor heeft ons nog de zegen gegeven. Op de toren van de plaatselijke kerk waren 3 ooievaarsnesten. De Romeinse brug dateert van de 13e eeuw en heet de ” Paso Honroso”. Hierna namen we een alternatieve route, dat is een omweg van 2,5 km richting Villares de Obrigo. Patrick en Jan liepen met ons mee. Aan Patrick heb ik onze Molukse politieke achtergrond verteld. Hij verwees naar dezelfde status die de Ghurka’s in Engeland hadden en ook naar de overheersing van de Duitsers in Namibie, die in dat land huisgehouden hebben en geen goede naam hebben. Hij en zijn vrouw zijn lid van de Quackers. In het geloof zijn ze vrij liberaal en er zijn geen vaste organisatiestructuren. Ze doen in stilte heel veel aan lieefdadigheid. Bijvoorbeeld voor War Child. In Villares de Obrigo hebben we op het terras koffie gedronken. Karl een Duitser uit Keulen schoof bij ons aan tafel en met groot glas bier (San Miguel). Karl is verschillende malen in Indonesie geweest. Zijn zwager werkt al sinds jaar en dag in Jacarta in Indonesie en is een Jezuiet. Hij heeft dwars door Java samen met zijn zwager gereisd richting Bali. Hij diende als chauffeur. Het schijnt dat zijn zwager voor de uitgifte en de vertaling van de boeken van het Indonesisch in het Duits een belangrijke onderscheiding (Grootkruis) van de Duitse regering heeft ontvangen. Karl zelf is de Camino in Keulen begonnen en is nu 4 maanden onderweg. Hij heeft inmiddels een afstand van 2000 km afgelegd. Later zagen we Karl bij Santibanez de Valdiglesias op een terras met 2 Spanjaarden, zoals een goede Duitser betaamt met een goed glas bier. De route die we moesten afleggen was vrij steil en lastig door de grote kiezelstenen. Bij het afdalen is het oppassen geblazen en zaak dat je je beide stokken goed gebruikt. Voor een loods had David een Spaanse man uit Leon fruit, drank en eigengemaakte cake uitgestald. Het was allemaal gratis. Op de vraag waarom hij dit doet, antwoordde hij dat hij uit liefde (Love) voor de pelgrims deed. Je kon wel een donatie doen. Moe maar tevreden kwamen we in San Justo de la Vega aan. In het plaatsje was voor avondeten geen restaurant te vinden. De eerstvolgende restaurant was in de grote plaats Astorga, maar dat is 4 km verder. Aangezien er op zondag geen bussen reden, hebben we voor een bedrag van 7 euro maar de taxi gepakt. In Astorga besloten we omdat we al geruime tijd geen nasi hebben gegeten, om naar een Chinese restaurant te gaan. Voor maar een bedrag van 10 euro kon je een heerlijke maaltijd Pekingeend eten. We hebben ons buikje vol gegeten .Das was wel genieten geblazen. Wat ons betreft kan het leven van een pelgrim niet meer kapot. Met die gedachte hebben we die nacht heerlijk geslapen.

San Justo de la Vega-Rabanal de la Camino 7 september 2009

In onze hostal hebben we niet ontbeten, maar 3 km verder in een vrij grote plaats Astorga. In de meeste plaatsen in Noord-Spanje hebben de bars/retaurants speciale ontbijtmenu’s voor maar 2,60 euro. Daar krijg je een groot kop koffie, geroosterd stokbrood of tortilla. In een grote stad zoals bijv. Leon heb je ook speciale ontbijtcafe’s en vaak ook met een trendy inrichting. Voordat we verder gingen hebben we ook fruit en drank gekocht voor onderweg. De route is vandaag on-geveer 25 km. In het centrum van Astorga stond een heel mooi kathedraal uit 1471 uit de Renaissance tijd in gotisch en barok stijl. Tegenover het kathedraal stond een gebouw (paleis van de bisschop) die door Gaudi is ontworpen. Mooi kan ik het niet noemen, maar ja wie ben ik. Patrick en Jan het Engels echtpaar liepen met ons mee. Onderweg vertelde Patrick dat hij industrieel fotograaf is. Jan is klinisch-psycholoog. Ze waren tegen de apartheid en onder-steunden Mandela (Aidsfonds). In hun jonge jaren hebben ze 2 jaar les gegeven aan kinderen in de Bahamas. De afgelopen periode hebben ze heel veel gereisd naar Peru, India, Cambodja en Vietnam. Vandaag was het een mooie route met mooie vergezichten. Je kan zien dat we de bergen naderen. Het was wel vrij warm. We waren wel blij dat we Rabanal bereikten.We hadden een hostal gereserveerd. Een heel mooi hostal met vriendelijk personeel en een gezellige sfeer. De kamers zagen er perfect en chique uit en dan voor een relatief goedkope prijs. Het avondeten was een groot bord macaroni en een groot bord sla. het was niet om door te komen, zoveel was het. Na het eten werd er ook muziek gemaakt met mandoline en tamboerijn. We waren moe door de warmte en zijn dus maar vroeg naar bed gegaan. Want morgen moeten we over 2 grote bergketens met een hoogte van 1500 meter.

Rabanal de Camino-Riego de Ambros 8 september 2009

Na het ontbijt, het was een drukte van jewelste, wilde iedereen vroeg weg. De vroege vogels vertrokken al om 6 uur in de ochtend. Iedereen wilde gezien de warmte de 2 bergketens zo vroeg mogelijk beklimmen. Wij gingen met Patrick en Jan (Engels echtpaar) om 7.30 uur weg.
We hebben nog een prachtige foto kunnen maken van de opkomende zon. De 2 bergketens,
de Margataria en El Bierzo waren haden een hoogte van 1500. In onze eerste etappe van de pelgrimstocht kwamen we tot een hoogte van 1200 meter. Dit was dus nog iets hoger. Rabanal lag op 800 meter hoogte. Je voelde dat je iedere keer hoger kwam en het uitzicht werd lang-zamerhand prachtig. Het was echt genieten. Iedere keer moest je achterom kijken om vast te stellen dat je inderdaad hoger ging . De dorpen achter ons werden door de hoogte steeds kleiner. Onderweg waren relatief veel Spaanse jongeren. We hebben in koor in het Spaans het lied gezongen van de “tien kleine visjes”. Kon ik me nog herinneren toen Mark en Lilian nog klein waren. De Spaanse versie was van “una sardina’s, dos sardina’s etc. Wel vermakelijk als iedereen meezingt. Na de eerste bergketen kwamen we in het plaatsje Foncebadon. Bij de kleine gezellige herberg hebben we fruit en thee gedronken. Daar spraken we met Carmen een alleenstaande moeder. Haar baby Clara is 4 maanden oud. Ze vertelde dat iedere zondag er een kerkdienst is samen met de pelgrims en of we ook wilden komen. Er wordt dan samen met een koor gevormd met de pelgrims. Zij heeft zelf in een Gospelkoor gezeten “Living Water” uit Madrid. Ze hebben een toernee gehouden in London. Ze mist het zingen wel. We waren het samen over eens dat zingen 2 keer bidden is. Met een welgemeende groet God bless you hebben we afscheid van elkaar genomen. Het beklimmen van de bergketens was vrij pittig. Op de top van de 2e bergketen El Bierzo was een charismatische kruis “Cruz de Ferro” . Vincent een jongen uit Brabant heeft van ons op de heuvel foto’s gemaakt. We hebben ook foto’s gemaakt van een Servische jongen en een Belgische jongen, die elkaar pas 2 dagen kenden. De jongen stond met open mond te kijken toen Jan een Servisch lied begon te zingen. Die Jan is ook van alle markten thuis. Een echte entertainer, die inmiddels bij een grote groep pelgrims die onderweg naar Santiago zijn, bekend is. Na de 2e klim kregen we een prachtig uitzicht op de stad Ponferrada en het meer Embales Monte Arenas. In El Acebo hebben we nog groentesoep gegeten en toen zijn we op weg gegaan naar Riego de Ambros 3 km verder.Het pension in Riego de Ambros stond op een heuvel en had uitzicht op Ponferrada. Het pension werd beheerd door een klein vrouwtje die ook de Franse taal spreekt. Ze was heel bescheiden en behulpzaam. Haar moeder die 96 jaar is hielp mee in de huishouding. Ze zag er nog vrij vitaal en gezond uit. ‘s Avonds hebben we in het enige restaurant in het kleine dorpje een menu del dia genomen voor maar 9,50 euro per persoon. Ook nu weer een 3 gangen diner. Het was een enerverende en mooie dag. De klim over de bergketens hebben we heel goed doorstaan.

Riego de Ambros-Cacabelos 9/10 september 2009

 We vertrokken samen met Patrick en Jan (Engels echtpaar) om 7 uur in de ochtend voor een afstand van 30 km op relatief vlak gebied .In Ponferrada, een vrij grote stad, hebben we in een Chocalaterie ontbeten, waar heel veel jongeren kwamen. Een van de studenten sprak me aan of Jan “Bruce Lee” was met zijn bandalero om zijn hoofd. Hij bleek student te zijn op de universiteit van Salamanca. We hadden Jan al de rol van de broer van Keith Richard toevertrouwd en nu dit. Het gaat niet gekker worden. De populariteit van Jan stijgt naar grote hoogten. In Ponferrada hebben we nog foto’s gemaakt van het kasteel, dat dateert van de 12 e eeuw. Het was een donatie aan de Ridder van de Tempeliers. De stad heeft Romeinse roots. Vanaf Ponferrada kwamen we langs leuke dorpen zoals , Columbrianos, Fuentes Nuevas en Camponoraya. Het was een lekker Hollands weertje met een Hollands landschap. Onderweg ontmoeten we oudere mensen van de lokale bevolking die rondliepen met grote emmers en karrenvol meloenen, pompoenen, grote tomaten en paprika’s. Veel boomgaarden onderweg met appelbomen en perebomen. Het was een relaxte wandeling en het was of de tijd voorbij vloog. We waren door de ontspannen sfeer helemaal niet moe. Om en nabij Cacabelos wordt er veel wijn verbouwd. Het plaatsje heeft een wijnindustrie met een Europese uitstraling. De stad staat ook bekend om haar grote Mariaverering. Het kleine kerkje is mooi, met een bescheiden maar prachtige glas in lood ramen. ‘s Avonds hebben we in restaurant in “Meson Apostel” gegeten. Samen met Patrick, Jan en Marianna een Duitse vrouw van 76 jaar. Marianna komt uit Bremen en heeft 3 jaar geleden ook de Camino gelopen. Ze is dit jaar in Burgos gestart en doet deze tocht om het verlies van haar overleden man te verwerken. Ik heb echt respect en bewondering voor haar. Dat ze dit in haar eentje doet. Gisteren heeft ze over de 2 bergketens heen 29 km overbrugd. We hebben besloten om een dag langer in Cacabelos te blijven. Dit betekent dat we afscheid nemen van Patrick en Jan. Zo gaat dat in de Camino. Je komt mensen tegen en je neemt afscheid van ze. In principe zijn het allemaal passanten. Partir cést mourir un peu. Cacabelos is een mooi plaatsje en onze hostal heeft WIFI. Dat geeft ons de mogelijkheid om onze verslagen en weblog bij te werken. En wat evenzo belangrijk is , we zitten nog maar 190 km van Santiago de Compostella.

Cacabelos-Trabadelo 11 september 2009

Om 7.30 uur (zonder ontbijt) zijn we vertrokken voor een afstand van 19 km.. De bedoeling was om in Villa Franca del Bierzo het ontbijt te gebruiken, 7 km verder. Via het plaatsje Pieros gingen we op weg naar die stad. De streek El Bierzo is een wijnstreek. Onderweg zagen we dat er hard gewerkt werd om de druiven te oogsten. Kleine busjes leverden de werknemers . Het was prachtig weer en nu ook weer prachtige vergezichten. En passant nog op de foto gegaan met Karin een jonge vrouw uit Canada en een man uit Portorico die in Burgos is begonnen. Karin is op 23 augustus in St Jean Pied de Port begonnen, maar wegens een knieblessure heeft ze een aantal etappes overgeslagen en opnieuw in Burgos begonnen.Villa Franca is een van de belangrijkse steden van de provincie Galicie. De rivieren Valcarve en Burbia komen hier samen. Op het gezellige plein, waar heel veel pelgrims inmiddels voor het ontbijt zijn aangekomen, hebben we een gezond ontbijt genuttigd. Ook 3 oudere Canadezen van ver boven de 60 jaar waren van het zonnetje aan het genieten. Als vrienden doen ze de pelgrimstocht. Toch wel aandoenlijk , 3 vitale oude mannen. Francois heeft iets in geschiedenis gedaan, Jean-Pierre is een oud-politieman en Bobby heeft op de universiteit van Quebec fysiologie gedoceerd. Na het ontbijt hebben we maar niet de alternatieve route genomen, maar de weg langs de snelweg. Dat scheelt weer een aantal kilometers en een aantal klimmetjes. In Trabadelo kwamen we bij een hostal terecht, waarvan het personeel niet uitblinkt van vriendelijkheid. Het warme eten hebben we gebruikt bij een bar/restaurant met een Spaans/Nederlandse eigenaar. Santiago en Elly zijn in april van dit jaar begonnen met een bar-pension El Puente Peregrino. Ze wist van Charly een jongen uit Rotter-dam, dat wij onderweg waren. Santiago is op 2 jarige leeftijd in Nederland met zijn ouders terechtgekomen. Hij heeft in Nederland zijn schoolopleiding gevolgd en sinds kort zijn ze in Spanje een nieuw leven begonnen. Zijn ouders wonen in Cacabelos. Elly heeft 2 tienerkinderen die in Nedrland wonen. Ze komt zelf uit Alphen aan den Rijn. Het eten werd door Santago en Elly uitstekend voorbereid. Forel , pasta en heerlijke salade. Als vangnet hebben ze voorlopig nog een taxibedrijf. Verder maakten we in de bar ook kennis met Catharine uit Oostenrijk die als stewar- dess werkt voor Swiss Air. Ze liet foto´s zien waar ze recent geweest is, bijv. in Miami in de VS.

Trabadelo-O Cebreiro 12 september 2023

s´Morgensvroeg bleek dat Jan kougevat heeft. De balkondeur heeft opengestaan. Hij voelde zich niet lekker. En met de tocht naar O Cebreiro in het vooruitzicht met de bergen met een hoogte van 1400 meter, zou dat veel van je lichaam vergen. Wijselijk besloten we voor een andere scenario. Omdat er geen bussen gingen lieten we ons door Santiago met de taxi brengen naar O Cebreiro, 18 km verderop. Een Duitse vrouw wilde toevallig ook met de bus die kant op. Ze had ernstige knie-problemen. Samen met haar dochter zijn we met z´n vieren naar O Cebreiro gegaan. Scheelt ons weer in de kosten. In O Cebreiro aangekomen konden we pas om 12.00 uur in de hostal. Jan is in de kerk gaan zitten, waar het warm is. De kerk als schuilplaats. Hij kon ook in alle rust en stilte aan zijn nieuwsbrieven werken. Ik heb in het plaatsje rondgelopen en kunnen genieten van het uitzicht vanaf een hoogte van 1400 meter. Het plaatsje O Cebreiro wordt veel bezocht door dagjesmensen. Met bussen en auto´s was het een komen en gaan van dagjesmensen. De souvenierwinkels doen goede zaken. Om 12 uur hebben we onze kamer betrokken en is Jan na een massage mijnerzijds met Indonesiche balsem snel onder de wol gegeaan. s´Avonds was hij al een beetje opgeknapt en hebben we samen met een Engels vrouw onze warme maaltijd genuttigd. Zij is in Leon de pelgrimstocht begonnen. Ze werkt in Devon in Engeland met gehandicapte kinderen en heeft 3 weken van haar vakantie uitge-trokken. Samen met haar heb ik wijn gedronken. Jan heeft thee gedronken. Voor mezelf was het een goede slaapmuts voor het naar bed gaan.

O Cebreiro -Triacastela 13 september 2009

Klokslag 6.00 uur ging de wekker af. We wilden vandaag na een dag niet te hebben gewandeld vroeg op pad gaan. Klaarblijkelijk waren wij niet de enigen. In het enige bar-restaurant die in het dorp open was, hadden heel wat pelgrims zich verzameld voor het ontbijt. Het probleem was dat er maar 1 vrouw als personeel de zaak bediende. De vrouw had de nodige stress en behandelde een aantal pelgrims heel erg onvriendelijk, die begrijpelijk demonstratief wegliepen zonder ontbijt. Vandaag zou het een tocht worden van 20 km. De laatste uitlopers van de bergen moesten nog genomen worden. De Alto de San Roque en de Alto do Poio met een hoogte van ca 1400 meter waren de lastige klimmetjes. Uiteindelijk werd het toch nog een vrij relaxte wandeling met de genoemde klimmetjes en wat lastige afdalingen. Onderweg kwamen we Sandra tegen die Jan in Calzadilla de Cueva had ontmoet. Sandra had haar opleiding op de Universiteit van Santiago stopgezet, om de Camino te gaan lopen. Haar ouders waren niet op de hoogte van deze situatie. Ze vertelde het verhaal dat ze onderweg Inggo een Duitse jongen had ontmoet, waarvan de vriendin tijdens de pelgrimstocht hem in de steek heeft gelaten voor een andere jongen. Een liefdesdrama dus. Met Mark een andere Duitse jongen heeft ze hem de afgelopen dagen Inggo emotioneel bijgestaan.

Het plaatsje Triacastela is een klein plaatsje dat bestaat uit 1 straat met een Albergue, wat bar-restaurants en hostals. Dit betekent dat alle pelgrims in 1 straat buiten bezig waren met het avondeten. Wel een gezellige boel. Bij ons aan tafel schoof Karin aan. Een jonge frisse meid uit Canada. Helaas heeft ze te kampen met knieproblemen, waardoor ze alleen korte stukjes kan lopen. De volgende dag zou ze naar Samos lopen, ca 9 km verder op. Karin werkt voor de Canadese overheid als computeranalist. Ze heeft wat reizen gedaan naar Bali, Lombok, Vietnam, Cambodja en China. Toen we ´s avonds terugwilden naar de hostal, werden we door Nederland-ers uit Breda en Rotterdam op het terras uitgenodigd voor een kop koffie. De vrouw uit Rotterdam is 4 maanden geleden uit die stad vertrokken. Haar broer en zijn vriend uit Breda vergezellen haar vanuit Leon (311 km) naar Santiago. Een van de mannen wil de wandeltocht een soort Camino naar een berg in Peru doen. Het schijnt een bekende tocht te zijn, waarbij je tent en bepakking door de Indianen wordt gedragen.

Vandaag was het voor Jan een test geweest om te kijken hoe het was met zijn lichaamlijke gesteldheid. Het ging redelijk, maar nog niet optimaal. Voor ons beiden geldt dat we nog steeds geen last hebben van blaren. Als aan ons die vraag wordt gesteld, dan hebben we als antwoord: “We are not human being, we are bionic”. Volgens zeggen zouden donkere mensen minder last hebben van blaren. Ik ben geen dokter en kan het medisch dus niet onderschrijven. Maar een ding is zeker het is voor ons meer dan een zorg minder.

Triacastela-Sarria-Lugo-Pallas de Rei 14 september 2009

Om verschillende redenen was dit een rare dag. Ik had de reserve medicijnen en de extra pin-pas van Jan die ik onder mijn beheer had niet meer in mijn bezit. Omdat Jan de medicijnen elke dag nodig had zou dat consequenties hebben op onze planning. Want er was niet voldoende medicijnen om Santiago te halen. En wat ook vervelend is, was het kwijtraken van de pinpas. Uiteindelijk besloten we onze planning aan te passen en om tijd te winnen pas de volgende dag een aantal kilometers verder te starten in Palas de Rei. Dit betekende dat we met de bus via Sarria en Lugo naar Palas de Rei gingen. Het probleem van het kwijtraken van de spullen konden we gelukkig vrij snel oplossen. We hadden in Puente de la Reine per post spullen naar het huisadres van Jan in Amsterdam teruggestuurd. Laat nu in mijn teruggestuurde kleine zwarte rugzak de spullen in zitten. Hiervoor hebben we Dolly om 7.00 uur ‘s morgens uit bed moeten bellen. Sorry Dolly.
In Palas de Rei was er een soort festival met een concert van de plaatselijke harmonie en een optocht van historische tractoren. In een internetcafe ben ik me alvast gaan orienteren hoe we onze terugreis op een goedkope manier kunnen regelen. Want Santiago nadert met 

Palas de Rei - Arzua 15 september 2009

Jan voelde zich nog steeds niet lekker en moest ‘s nachts regelmatig naar het toilet.
Dat was dus niet echt bevorderlijk voor zijn conditie. We besloten dat ik vandaag alleen zou lopen. Jan zou de bus naar Arzua pakken. Naar Arzua zou het een afstand zijn van 28 km. Tegenover onze hostal heb ik in een Albergue een ontbijt genomen. De route was heuvelachig en ging door bosrijk gebied. Met heel veel eucalyptische bomen. Het rook wel heel erg fris in het bos. Onderweg waren er heel veel Fransen en Engelsen, vaak in grote groepen en veelal ook ouderen. De meesten zijn in Sarria begonnen. Als je vanaf Sarria de laatste 100 kilometers aflegt krijg je een certificaat, de zogenaamde Compostella. Het was dus vrij druk en een ander soort pelgrims, dan we gewend zijn. Maar op zich was het wel heel erg gezellig. De kleding van de wandelaars zagen er allemaal nog schoon en netjes uit. Terwijl als je 6 weken onderweg bent, dan blinkt jouw kleding en schoenen ook niet meer uit van schoonheid en netheid. De laatste kilometers liep ik met 3 Amerikanen mee. Ze komen uit Californie, 2 neven en een zwager. In Amerika doen ze aan hiken en hebben enkele jaren geleden dwars door Amerika heen een tocht afgelegd van 2000 km. Het was schitterend wandelweer, met af en toe wat regen wat niet
noemenswaardig was. In het plaatsje Boente was de pastoor van de plaatselijke kerk bezig om stempels van de kerk en bidprentjes uit te delen. De pelgrims gaven dan een kleine financiele bijdrage. Toen hij hoorde dat ik afkomstig was uit Indonesie, gaf hij me een hartverwarmende omhelzing. Omdat ik alleen liep gaf het mij ook de tijd en de mogelijkheid om terug te kijken en te denken aan de afgelopen 6 weken. Zeker nu we na vandaag Santiago op een afstand van 39 km genaderd zijn. In Arzua aangekomen, bleek dat Jan goed geslapen had en aardig opgeknapt was. In onze hostal hebben we voor de verandering weer een menu del dia genomen. Daarna nog in de bar Champions League gekeken, Real Madrid tegen FC Zurich en Atletico Madrid tegen Apoel. Daarna gingen we naar onze kamer, tenminste dat dachten we. We waren aan het slot aan het morrelen, toen een Columbiaans echtpaar langskwam en ons hielp om het slot open te krijgen. Bleek dat we op de verkeerde verdieping zaten. Hilariteit alom. Tot overmaat van ramp werd er keihard op een deur gebonsd dat we stil moesten zijn. Dat krijg je met zoveel Zuid-Amerikaans en Moluks temperament.

Arzua- O Pino/Perdouza 16 september 2009.

In het hostal hadden we een ontbijt. Tijdens het ontbijt hadden we een heftige discussie over hoe de kerk om zou moeten gaan met taboe onderwerpen zoals homofilie. Wel een opwekkend onderwerp , maar niet heus dus , voor een slow starter zoals ik in de vroege ochtend.
Wie bedenkt nu zo’n onderwerp tijdens het vroege ontbijt. Van je medepelgrim moet je het wel hebben. De wandeling op zich was vrij vlot, wel met een klein beetje regen onderweg. Het was een wandeling van 25 km. Dit betekende dat we aan het eind van de dag 17 km verwijderd zijn van Santiago de Compostella. Dat was voer voor ons beiden om over de afgelopen weken te filosoferen. Tijdens een van de regenpauzes werd ik gebeld door Frans een broer van Jan. Hij vroeg of ik alleen was en of Jan niet in de buurt was. Ik kreeg een raar gevoel en dacht dat er iets ernstig aan de hand was. Frans beloofde om me een paar minuten later terug te bellen. Toen hij terugbelde, ben ik even op een afstand van Jan gaan staan. Gelukkig was het geen onheilstijding. Frans vertelde dat zijn familie Jan bij aankomst in Santiago de Compostella wilde verrassen door daar aanwezig te zijn. Eerder hadden ze zich voorgenomen om ons in Arzua onverwachts te verrassen. Ze hadden echter niet gedacht dat we reeds verder waren dan Arzua. Dus moesten ze kiezen voor een ander scenario om mij in het “complot” te betrekken. De bedoeling is dat naast Frans, zijn vrouw Anneke, schoonzus Yvonne ook Dolly, Jan in Santiago zou verrassen. Met Frans heb ik de afspraak gemaakt dat we telefonisch contact met elkaar zouden houden. Om de schone schijn op te wekken heeft Frans, Jan nog aan de telefoon gehad om te informeren hoe het met zijn gezondheid was. Hij vroeg zich al af waarom Frans mij belde en niet hem. Gelukkig had ik de smoes dat hij zijn voicemail altijd aan had. Voor mij was het voor morgen een prachtig vooruitzicht en de kunst hoe we de ontmoeting in scene moesten zetten. Wordt vervolgd.

O Pino/Perdouza-Santiago de Compostela 17 september 2009

Ik begon de dag met gemengde gevoelens en toch ook met gezonde kriebels in mijn buik.
Ten eerste het gevoel van de laatste 17 km richting Santiago de Compostella en de ontmoeting tussen Jan en zijn familie. We begonnen in een bar/ restaurant met een ontbijtje. Toen zijn we op pad gegaan en met ons vele anderen. Het was onderweg heel erg druk. Het was te merken dat iedereen in een goed humeur was en naar uitkijkt om Santiago te bereiken. Helaas werkte het weer niet mee. Het was voor ons de eerste keer dat het merendeel van een etappe regende.
De tocht op zich was behalve een aantal heuvels niet echt zwaar. De omgeving van de route was ook niet echt interessant. Toen we de officiele grens van Santiago binnenkwamen hebben we elkaar voor de gein tot ridder in de orde van pelgrims benoemd. Wat geen grap is , we hebben elkaar eeuwige vriendschap beloofd. In Santiago hebben we in een klein restaurant, na een natte en doorweekte tocht, onszelf getracteerd op een menu del casa (menu van het huis). Wonderwel stond er op het menu varkenspootjes. Het toeval wilde dat 10 augustus na onze eerste tocht van St Jean Pied de Port naar Roncevalles we dat ‘s avonds ook al hadden gegeten. Na het warme eten hebben we gauw onze hostal opgezocht. Ondertussen werd ik door Anneke gebeld, dat ze al in Santiago in een hotel zaten. Eerder had ik van Frans een sms gekregen dat ze om 13.15 uur in Santiago geland waren. We spraken af dat het misschien verstandig was om elkaar pas ‘s avonds te ontmoeten. We konden ons dan eerst gaan douchen en een klein beetje uitrusten, tenminste dat was voor ons de laatste 6 weken ons vaste ritueel. Zo gezegd , zo gedaan. Ik zou dan wel telefonisch contact houden en dan bellen wanneer de ontmoeting moet plaatsvinden met Jan. Tegen 18.00 uur heb ik uiteindelijk tegen Jan gezegd dat ik naar de kathedraal in het centrum van de stad wil. Hij wilde eerst nog zijn kleren wassen en Dolly bellen. Want die kon hij maar niet bereiken. Logisch natuurlijk. Uiteindelijk ging hij toch mee. Daarvoor heb ik met Frans afgesproken dat we naar het plein zouden gaan en dat daar de ontmoeting zou plaatsvinden. Onze hostal was in het centrum. Wij zijn toen richting de kathedraal gelopen. Hij vond het vreemd dat ik een beetje uitgelaten was, want ik legde iedere keer een arm om zijn schouder. Uiteindelijk kwamen we bij de kathedraal en liep ik snel vooruit de trappen op naar het plein op zoek naar Frans. Toen ik midden op het plein stond, kwam Jan pas de trappen op. Ik zag in een glimp Frans bij een pilaar staan en wenkte naar hem. Hij zou op een afstand foto’s gaan maken. Ondertussen zag ik Anneke, Yvonne en Dolly. Om het tafereel en de ontmoeting goed te kunnen bekijken ben ik naar de zijkant van het plein gaan lopen en ben op de trappen van de winkel-galerij gaan zitten. Achter me liepen achtereenvolgens Anneke, Yvonne en Dolly langs de winkel-galerij in een boog richting het plein, waar inmiddels Jan heel erg onder de indruk omhoog naar de contouren van de kathedraal stond te kijken. Heel symbolisch luidde eerst de klok en daarna sprak Yvonne hem van achteren aan. Een harde schreeuw, ongeloof en stevige omhelzingen met Yvonne, Anneke en uiteindelijk een heel lange omhelzing met Dolly. Wat een scenario. Beter hadden we het niet kunnen bedenken. Wat een slotstuk van een emotionele dag en een onge-lofelijke, onvergetelijke pelgrimstocht van 6 weken. We hebben daarna in een gezellige restau-rant nog heel lang en gezellig bij zitten praten.

Santiago de Compostela 18 september 2009

Vannacht onrustig geslapen na de emotionele dag van gisteren. Jan en ik hebben in onze hostal nog heel lang na zitten praten. We zijn ervan bewust dat Hij ons nabij is geweest en dat we onze lieve Heer dankbaar mogen zijn dat we een voorspoedige pelgrimstocht hebben gehad, zonder noemenswaardige problemen. En dan het slotakkoord op het plein van de kathedraal in Santiago, waar als ik nu eraan terugdenk nog een brok in mijn keel van krijg. We voelen ons heel rijk, gezegend en bevoorrecht dat we dit hebben mogen doen.

Vandaag was het plan om de kerkdienst bij te wonen in de kathedraal die speciaal voor de pel-grims gehouden wordt. De dienst bleek bij navraag om 12.00 uur ‘s middags te beginnen. Met Frans, Anneke, Yvonne en Dolly hebben we afgesproken dat we eerder naar de kathedraal zou-den gaan. Ze zouden zich later aansluiten. Maar eerst moesten we onze terugreis via het reis-bureau nog regelen. Jan blijft met de anderen tot en met donderdag 24 september nog in Santiago voor een korte vakantie. Ik ga zaterdag 19 september naar huis. Bij een Camino Travel Center konden we beiden voor een redelijke prijs onze terugreis boeken. De terugvluchtging via Santiago-Barcelona-Amsterdam met een Spaanse low-cost maatschappij Vueling.

In de kathedraal was het al heel erg druk en praktisch alle plaatsen waren bezet door voor-namelijk pelgrims. Je zag een hele hoop bekende gezichten weer terug. De dienst werd eerst geleid door een non, die de aanwezigen de liederen die in de liturgie werden gezongen intro-duceerde. Ze had een mooie en zuivere stem. De dienst werd voor deze gelegenheid geleid door een kardinaal. Twee pelgrims hadden een aandeel in de liturgie. De kardinaal noemde de natio-naliteiten en het aantal pelgrims die de afgelopen dagen Santiago hebben bereikt. Het was een mooie dienst en de mooie liederen hebben me echt geraakt. Ik heb wel een traan moeten wegpinken. Voor ons was het een mooie afsluiting. In de kathedraal was ook het crypt van Jacobus die je ook kon bezichtigen. Na wat foto’s te hebben gemaakt ben ik met Frans mijn certificaat gaan halen bij het kantoor van de Camino. De certificaat is opgesteld in het Latijns. Jan had zijn credentiaal met stempels niet bij zich, hij haalt pas vanavond zijn certificaat af. Daarna hebben we met z’n allen nog in een restaurant een menu del dia genomen. Na het eten kwamen we onze Amerikaanse vrienden nog tegen. Een van hen ging midden op straat spontaan zingen. Hij had een mooie bas-tenor stem. We wilden natuurlijk niet achterblijven en begonnen samen met hen “Swing low, sweet chariot” te zingen. Na een stevige ” hug” hebben we afscheid van hen genomen. Toch wel mooi die verbondenheid met elkaar. ‘s Middags is een ieder in zijn eigen hostal/hotel gaan rusten. Nadat Jan en ik zijn certificaat op het kantoor van de Camino hebben gehaald, kwamen we de anderen tegen. We hebben eerst nog wat cadeau’s voor het thuisfront gekocht. Het was mooi weer en het was heel erg gezellig in de stad. In een tapasrestaurant hebben we uitgebreid onder het genot van een fles witte wijn , diverse soorten tapas gegeten. Het was heerlijk en voor mij een mooie en gezellige afsluiting. Omdat het laat was geworden gingen de anderen met de taxi naar hun hotel. Aangezien ik morgen naar Nederland vertrek, heb ik nog afscheid van hen genomen en hen nog fijne dagen in Santiago toegewenst. De oude binnen-stad is de moeite waard om te bezoeken, met heel veel historische en authentieke gebouwen. Dus wat dat betreft is het de moeite waard om Santiago nog een keer te bezoeken.

Santiago-Barcelona-Amsterdam-Ede 19 september 2009

Vandaag is het de dag van afscheid nemen. Het was al een vreemde gewaarwording dat je niet meer hoeft te lopen.Maar nu is het vandaag definitief afscheid nemen van de Camino en mijn medepelgrim Jan die nog een paar dagen met zijn familie in Santiago doorbrengt. Het is hem van harte gegund en hij verdient het ook.

Vlak bij onze hostal hebben we in een restaurant nog een ontbijt genomen. Daarna zijn we naar de bushalte gegaan, waar ook de taxi’s staan. Jan neemt de bus naar het hotel waar de anderen logeren en ik heb besloten om toch maar de taxi te nemen naar het vliegveld van Santiago. Met een stevige omhelzing hebben we afscheid genomen en heb ik Jan nog fijne dagen toegewenst.

De taxichauffeur die me reed begon heel spontaan een gesprek aan. Hij vertelde, nadat ik ver-telde dat ik oorspronkelijk uit Indonesie kwam, dat hij graag naar Thailand wilde. Hij deelde mee dat hij net een relatie achter de rug had en zette uiteen waarom het verkeerd was gegaan. Hij was zo geemotioneerd dat hij af en toe niet op de weg lette, omdat hij iedere keer achterom keek om mij dingen duidelijk te maken. Hij vond het wel een prestatie dat we de Camino in 6 weken gedaan hebben.Hij vroeg of ik christen was. Hij vindt de kerk in Spanje niet altijd goed. Hij is zelf katholiek. Hij zorgt nu voor zijn vader, omdat zijn moeder overleden is. Uiteindelijk maakte hij duidelijk dat de kerk toch zijn goede kanten had. Ondertussen waren we bij het vliegveld aan-gekomen. Ik heb hem voor het onderhoudend gesprek als extra een fooi gegeven.

Met een beetje vertraging vertrok het vliegtuig om 12.30 uur richting Barcelona. Het was regenachtig weer. Op vlieghoogte had je goed zicht op het landschap en de bergen. Ik bedacht me dat we 6 weken door het gebied een weg hebben gebaand. Een gevoel van weemoed en toch gepaste trots kwam bij me op. Het was te merken dat we richting zonnige oorden gingen, want het weer klaarde op. We naderen Barcelona en het was prachtig om de stad achter de bergen aan zee te zien liggen. Je kon de kathedraal goed zien. De mensen die in deze stad wonen moeten toch gelukkig zijn, met de ligging en zo’n prachtige stad. De vluchthaven en de accomodatie is heel erg modern, op het chique af met de zwarte marmeren vloeren. En ook met duur uitziende winkels. Op zich vielen de prijzen in de winkels nog mee. Om 18.15 uur vertrokken we met de Spaanse vliegtuigmaatschappij Vueling richting Amsterdam. Het was een voorspoedige vlucht en iets eerder dan verwacht om 20.15 uur kwamen we in Amsterdam aan. Mark was net met de auto Schiphol genaderd. In de grote vertrek/aankomsthal heb ik op hem gewacht. We waren blij om elkaar na lange tijd weer te zien. Voordat we richting Ede vertrokken hebben we nog een broodje gegeten en wat gedronken. Mijn eerste ervaringen en de laatste nieuwjtes hebben we nog uitgewisseld. Om 22.30 uur waren we thuis. Toch wel een fijn gevoel om weer thuis te zijn. Gelukkig had mijn zus Nona een grote pan met heerlijke bami gemaakt. Lief van haar. Na 6 weken smaakte het dubbel zo lekker. Het deed ons goed, want de inhoud van de grote pan met bami was in een mum van tijd op.

Thuiskomen betekent ook dat je voor jezelf de balans kan opmaken. Voor mij was de Camino Santiago de Compostella een hele bijzondere ervaring, die ik kan plaatsen in de categorie: ” Dit zal ik nooit vergeten”. Vooraf had ik in mijn naiviteit niet over nagedacht dat het zo zwaar zou zijn. Vooral de eerste 2 weken was een worsteling. De heuvels en de bergen daar kwam tijdens een etappe bijna geen eind aan. Maar deels door veel humor en wilskracht zijn we door die moeilijke periode heengekomen. Daarna ging alles als vanzelf en hadden we een uithoudings-vermogen en hardheid opgebouwd. De contacten met medepelgrims onderweg waren hartver-warmend. Het maakt niet uit waar je vandaan komt: Canada, Italie, Frankrijk, Australie, Spanje, Columbia, Porto Rico, Duitsland etc. We waren een familie en er was een lotsverbondenheid. Zeker op spiritueel en/of religieus gebied. Mijn bijzondere dank gaat uit naar mijn medepelgrim Jan, die mij gevraagd heeft om aan deze bijzondere onderneming mee te doen. Ik ben hem hiervoor heel erg dankbaar. We hebben heel wat discussies gehad onderweg over kerk en samenleving. We waren soms niet altijd met elkaar eens, maar we hadden wel veel respect voor elkaar en voor elkaars mening. Niet onbelangrijk was de humor als smeermiddel en natuurlijk de sportieve prestatie die we met elkaar gedeeld hebben. Deze gemeenschappelijke ervaring zal ik mijn hele leven herinneren en inderdaad we blijven vrienden voor het leven. Last but not at least wil ik mijn kinderen, familie en vrienden bedanken voor de hartverwarmende support door middel van jullie reacties, gedichten, liedjes en emails. Heel erg bedankt allemaal.!! En een ieder God’s wonderbaarlijke liefde en zegen toegewenst.